بزرگترین محبت خدا از دیدگاه نهج البلاغه
در بخش های کتاب شریف نهج البلاغه می خوانیم که حضرت امیرالمؤمنین(علیه السلام) نسبت به مراقبت از بعضی نعمت ها، اشاره مستقیم دارند و مردم را از ضایع کردن آن ها برحذر داشته اند. یکی از این نعمت ها که در نهج البلاغه مورد تاکید قرار گرفته، نعمت رهبران دینی و هادیان الهی است، یعنی افرادی که راه یافته اند و راهنما و راهبر مردم هستند. هم خودشان به مقصد رسیده اند و هم به ما کمک می کنند تا به مقصد و سعادت برسیم. این افراد هم نعمت های خداوند هستند که باید نسبت به آنها قدرشناس باشیم.
حضرت امیرالمؤمنین(علیه السلام) درباره پیغمبر اسلام(صلی الله علیه وآله) در خطبه ۱۶۰ می فرمایند که: «بزرگترین نعمت بودن پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) به این دلیل است که می توانیم از او الگو بگیریم.» توفیق کمی نیست که انسان کسی را داشته باشد که اگر دست در دست او بگذارد به هدف و سعادت برسد. در این خطبه می فرمایند: «فَمَا أَعْظَمَ مِنَّةَ اللّهِ عِنْدَنَا حِینَ أَنْعَمَ عَلَیْنَا بِهِ سَلَفاً نَتَّبِعُهُ، وَ قَائِداً نَطَأُ عَقِبَهُ …» چقدر نعمت وجود پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) در نزد ما بزرگ است به این دلیل که خداوند او را از پیشینیان ما قرار داد تا بتوانیم از او پیروی کنیم و او را رهبری قرار داد که ما می توانیم قدم در جاى قدم هاى او بگذاریم. بنابراین بزرگترین نعمت خداوند برای ما، وجود مبارک پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) است و لذا خداوند نسبت به او بر ما منت گذاشت.
در اینجا این پرسش مطرح می شود که شیوه صحیح استفاده از نعمت اهل بیت علیهم السلام چگونه است؟ در نهج البلاغه پاسخ این پرسش در چند عبارت آمده است. یکی از نمونه های آن، در خطبه ۹۷ آمده است که آن حضرت فرموده اند: «انظروا أهل بیت نبیّکم، فالزموا سمتهم، و اتّبعوا أثرهم، فلن یخرجوکم من هدى، و لن یعیدوکم فی ردى. فإن لبدوا فالبدوا، و إن نهضوا فانهضوا. و لا تسبقوهم فتضلّوا، و لا تتأخّروا عنهم فتهلکوا(۳۱) مردم، به اهل بیت پیامبرتان بنگرید، از آن سو که گام بر میدارند بروید، قدم جای قدمشان بگذارید، آنها را هرگز از راه هدایت بیرون نمیبرند، و به پستی و هلاکت باز نمیگردانند. اگر سکوت کردند سکوت کنید و اگر قیام کردند قیام کنید. از آنها پیشی نگیرید که گمراه میشوید و از آنها عقب نمانید که نابود میگردید.» در واقع شکر نعمت امامت به این است که سبک زندگی ما، سبک زندگی آنان باشد و ضایع کردن این نعمت این است که با داشتن چنین الگوهایی، از دیگران الگوبرداری کنیم.
خداوند متعال در آیه ۴۵ سوره حج تعدادی از اقوامی که مورد عذاب قرار گرفتند را برای ما بازشماری می کند و سپس می فرماید: «فَکَأَيِّنْ مِنْ قَرْيَةٍ أَهْلَکْناها وَ هِيَ ظالِمَةٌ فَهِيَ خاوِيَةٌ عَلي عُرُوشِها وَ بِئْرٍ مُعَطَّلَةٍ وَ قَصْرٍ مَشيدٍ؛ چه بسیار شهرها و آبادیهایی که آنها را نابود و هلاک کردیم در حالی که (مردمش) ستمگر بودند، بگونهای که بر سقف های خود فروریخت (نخست سقفها ویران گشت و بعد دیوارها بر روی سقفها) و چه بسیار چاه پر آب که بی صاحب ماند و چه بسیار قصرهای محکم و مرتفع.» در روایات نقل شده که منظور از «بِئْرٍ مُعَطَّلَةٍ» حضرت امیرالمؤمنین امام علی(علیه السلام) و مقصود از «قَصْرٍ مَشيدٍ» پیغمبر اکرم (صلی الله علیه وآله) هستند.