یخ فروش
آمده ایم زندگی کنیم ،تاقیمت پیدا کنیم
نه اینکه باهرقیمـتی زندگی کنیم
زندگی ما حکایت یخ فروشی است
که از او پرسیــد نـد فروختـی
گفــت نـه ولی تمـام شـد
انتظارمحبت
وقتی برای کسی کاری را انجام می دهید از آنها انتظار محبت نداشته باشید ،همه ما گاهی باید درختانی را بکاریم که هرگز زیرسایه آن نخواهیم نشست
مديريت ذهن
فكر گناه تا به عمل حرامى منجر نشود، حرام نيست؛ ولى بايد در نظر داشت كه شيطان با همين انحرافات كوچك، انسان را به تباهى مىكشاند. فكر گناه، گناه نيست؛ ولى ممكن است زمينه گناه را فراهم سازد و موجب سلب توفيق گردد؛ چنان كه دود، چيزى را نمىسوزاند ولى در و ديوار را سياه مىكند. كنترل فكر، راههاى متعددى دارد؛ ولى با نخستين گام، همه چيز، درست نمىشود. كسى كه مىخواهد زمام افكار خويش را در دست بگيرد، بايد با تمام توان به خودسازى روى آورد و با جديت، اين راه را دنبال كند؛ تا كم كم به هدف نزديك گردد. بخشى از راههاى كنترل فكر، عبارتند از:
1.راه دل و عشق
ذهن و فكر انسان، همواره متوجه چيزى است كه به آن عشق مىورزد؛ چنان كه عاشق، آنى از فكر معشوقش بيرون نمىرود. اين كه ما هميشه در نمازهاى خود به ياد ديگر مسائل مىافتيم، به جهت تعلق نفس به آنها و عدم آشنايى با محبوب حقيقى است؛ ولى عاشق دلباخته خدا، در همه حال، به ياد خداست؛ چنان كه گويا هميشه در نماز است. بنابراين، بايد دل را از تعلق به ديگر چيزها پالايش كرد و منزلگه عشق ربوبى ساخت؛ تا انديشه نيز بدان سو متوجه شود.
2. ضبط قوه خيال
پرنده لجام گسيخته خيال، هر دم بر سر شاخسارى مىنشيند. از اين رو، افكار انسان غيرمهذب، قرار و آرام ندارند. اگر آدمى با دقت در كنترل خيال بكوشد، يعنى همواره از آن مراقبت كند و هر گاه به اين سو و آن سو گريخت، بلافاصله آن را به امور شريف متوجه گرداند، خيال، كم كم رام و مطيع مىگردد و به كنترل در مى آيد.
3.انس دادن ذهن
با داشتن يك برنامه منظم و پيوسته، مىتوان ذهن را به سمتى خاص جهت داد. داشتن برنامههاى منظم روزانه دعا و قرآن، مطالعه كتابهايى پيرامون اخلاق، معاد، خداشناسى، عواقب گناه و حداقل روزى يك ساعت شركت منظم و پيوسته در مجالس دينى، در اين مسير، سودمند است.
4. كنترل حواس
گرچه ذهن انسان اين توانايى را دارد كه حتى بدون استفاده از حواس ظاهرى، افكارى را توليد كند، ولى اغلب آن چيزهايى كه در مورد آنها فكر مىكنيم، دادههاى حواس ظاهرى است. از اين رو، بايد مجارى ورودى ذهن را كه همان حواس ظاهرى است، كنترل كرد؛ يعنى چشم، گوش، زبان، دست و… را كنترل كرد. قرآن در اين باره مىفرمايد: « وَلاَ تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولـئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْؤُولاً ؛ و هرگز نسبت به آنچه علم و اطمينان ندارى، دنبال مكن كه (در پيشگاه حكم خدا) چشم و گوش و دل، همه مسئولند». بنابراين، يكى از مهمترين راههاى كنترل فكر، كنترل حواس ظاهرى است.
5. ريشه فكر گناه در نيازهاى غريزى انسان است.
براى اينكه بتوانيد از دست اين فكرها خلاص شويد، لازم است ازدواج كنيد. هيچ درمانى مانند ازدواج، شما را از اين افكار خلاص نمىكند.[1]
مديريت ذهن
رابطه آدمي و ذهن به دو صورت است 1ـ انسان بر ذهن خويش مسلط است و او را به هر طرف كه مي خواهد مي كشاند و ذهن را هدايت و مديريت مي كند 2ـ برعكس است يعني فعاليت هاي ذهن از كنترل انسان خارج است و او را به هر طرف كه مي خواهد مي كشد. به طور مثال انسان، همانند قايقراني است كه در درياي متلاطم و طوفاني اسير شده است و قايق او را همچون پر كاهي به اين طرف و آن طرف مي كشاند. در چنين موقعيتي است كه افكار زشت و منفي به سراغ انسان مي آيد. بنابراين بايد ذهن را در حالت اول درآورد و آن را مديريت و هدايت كرد. براي تحت كنترل درآوردن افكار و مسلط شدن بر ذهن، بايد تمرين هاي تدريجي و منظم كرد به گونه اي كه هر چيزي را كه اراده كرديد به آن فكر كنيد و به صورت ارادي جريان و جهت فكر را تغيير دهيد و به سهولت از فكري به فكر ديگر منتقل شويد و اين عمل را آن قدر تكرار كنيد كه ذهن فرمانبر و مطيع شما شود.
براي دفع و رفع افكار منفي از شيوه هاي زير كمك بگيريد:
• تمرين خواندن نماز با دقت و توجه و حضور قلب،
• ذكر هايي همچون لا اله الا الله و اعوذ بالله من الشيطان الرجيم،
• پر كردن اوقات فراغت،
• فعاليت هاي بدني، كار و ورزش،
• زمزمه اشعار، تلاوت قرآن، دعا،
• شنيدن تلاوت قرآن، تواشيح، دعا و سخنراني،
• انصراف توجه با اشتغال و فعاليتهاي بدني، محاسبات رياضي، خيال پردازي براي قصه نوشتن و قصه گفتن، دست كاري طنز گونه اشعار، آواز خواندن، تمركز بر رنگ هاي يك تابلو و…
• اگر افكار مزاحم سمج و لجوج بودند و دست از سرمان برنداشتند از روان شناس باليني و روان پزشك كمك بگيريم.[1]
پی نوشت :
1. پرسمان دات نت.
2. نرم افزار پاسخ 2، مركز مطالعات و پاسخگويي به شبهات(حوزه عليمه قم).
پاییز و مهر
پاییز از مهر شروع نمی شود
پاییز از بی مهری ها شروع می شود ……
شهدا شرمنده ایم
چه بخواهم چه نخواهم شهدا می بینند
گاه درحال گنـاهـم ، شهـدا می بینند
بی تفاوت شدم وعین خیالم هم نیست
بوی نان می دهد آهم ، شهدا می بینند
غافلـم که همه عمر گره خورده بهـم
تیـر شیطان ونگاهم ، شهدا می بینند
از خدا دورشدم ،دورخودم می چرخم
مدتی گـم شـده راهـم ، شهـدا میبینند
مدعی بودم وهستم که شهادت طلبم
باهمین روی سیاهم ، شهدا می بینند
آنقـدر سر به هوا بود دلـم،یادم رفت
می رودهفته و ماهم ، شهدا می بینند
پنج دستورالعمل برای انسانیت
از جمله حکمت 82 نهج البلاغه که حضرت در این حکمت می فرمایند: شما را به پنج چیز سفارش مى کنم که اگر براى آنها شتران را پر شتاب برانید و رنج سفر را تحمل کنید، سزاوار است:
1- امید به غیر خدا ممنوع:
مالك بن عوف اشجعى مى گوید: نزد رسول خدا (صلی الله علیه ) نه، یا هشت و یا هفت نفر بودیم، فرمود: آیا شما نمىخواهید با رسول خدا بیعت كنید؟ عرض كردیم: مگر ما تا كنون با شما بیعت نكردهایم؟ دوباره فرمود: آیا شما با رسول خدا بیعت نمىكنید؟ ما دستهایمان را باز كردیم و با آن بزرگوار بیعت كردیم، یكى از ما گفت: چه بیعت كنیم و روى چه چیز بیعت كنیم؟ فرمود: خدا را عبادت كنید و چیزى را شریك خدا نشمارید و پنچ وعده نماز گزارید، و گوش به فرمان بوده و مطیع باشید و یك كلمه را آهسته فرمود: از مردم چیزى در خواست نكنی (فقط) به آنچه در نزد خداست، چشم امید داشته باش تا خداوند تو را دوست بدارد.
2- جز از گناه خود نترسید:
انواع ترس پنج تاست خوف و خشیت و وجل و رهبت و هیبت. خوف براى گنهكاران و خشیت براى عالمان و وجل براى فروتنان و رهبت براى عابدان و هیبت براى عارفان. خوف از براى گناهان است، خداوند مى فرماید: «هر كس از مقام پروردگارش بترسد، دو بهشت دارد.» « سوره الرحمن، آیه 46 » و خشیت براى آن است كه خود را اهل تقصیر مى بیند، خداوند مى فرماید: «همانا در میان بندگان خدا فقط دانشمندان از خدا مى ترسند.» « سوره فاطر، آیه 28» و وجل به خاطر ترك خدمت است، خداوند مى فرماید: «آنها كه وقتى خدا یاد شود دلهایشان مى ترسد» « سوره انفال، آیه 2 » و رهبت به جهت احساس كوتاهى است، خداوند مى فرماید: «و ما را از روى رغبت و ترس مى خوانند.» « سوره انبیاء، آیه 90» و هیبت به خاطر شهود حق به هنگام كشف اسرار عارفان است، خداوند مى فرماید: «و خداوند شما را از خود مى ترساند.» « سوره آل عمران، آیه 27» از پیامبر خدا (صلوات الله علیه ) روایت شده كه وقتى نماز مى خواند از ترس خدا از سینه اش صدایى چون صداى دیگ جوشان مى آمد.
3- از گفتن نمی دانم شرم نکنید:
و این کلام حضرت امیر المومنین علی( علیه السلام) است که می فرمایند: کسی که از گفتن نمی دانم روی گردان است به هلاکت و نابودی میرسد. هركسی كه نباید عالم دهر باشد! یا هر روحانی كه نباید تمام سوالات جهان را بداند! یكی در رشته فقه تخصص دارد دیگری كلام و دیگری ….! پس توقع بیجا از دیگران نداشته باشیم! اگر بتوانید و عمرتان اجازه داد خودتان را عالم دهر تربیت كنید!!!
4- از آموختن شرم نکنید:
طلب دانش بر هر زن و مرد مسلمان واجب است پس علم را از جایگاهش بخواهید و تاسی از اهل علم بجویید، زیرا آموزش دانش براى خدا حسنه اى است و طلب آن عبادت است و گفتگوى علم تسبیح و عمل به آن جهاد و آموختن به نادان صدقه و بذل علم به اهل آن نزدیكى به خداى تعالى مى باشد زیرا علم نشانه هاى به حلال و حرام است و راه بهشت را روشن مى كند، و در وحشت مونس انسان است و در غربت و تنهایى رفیق انسان است و در خلوت با انسان گفتگو مى كند و راهنماى آسودگى و تنگى است و دانش سلاح علیه دشمنان و زینت نزد دوستان است خدا بواسطه علم گروهى را بالا برد و ایشان را در خوبیها رهبر قرار داد كه از آثار ایشان اقتباس مى شود و افعال آنها الگوى راهنماى دیگران است و از افكار ایشان استفاده مى شود و ملایكه در دوستى با ایشان راغبند و با پرهایشان ایشان را لمس مى كنند.
5- صبور باشید
امام صادق (علیه السلام) مى فرمایند: معنى صبر، هر چیزى است كه تلخ مزه باشد و مقارن اضطراب نباشد، چه، هر چه تلخ باشد و مقارن اضطراب باشد او را صبر نمى نامند و معنى جزع اضطراب دل است با اظهار حزن و تغییر حال و تغییر لون.
اگر مردم كوشش كنند كه به امرى كه خداوند مقدر نفرموده به تو نفعى برسانند قادر بر آن نخواهند بود.اگر مى توانى كه صبر نمائى به همراه یقین این كار را بكن، و اگر نمى توانى صبر كن كه در صبر كردن بر آنچه بر تو سخت است خیر بسیار مى باشد. و بدان كه صبر به همراه پیروزى است، و گشایش به همراه سختى، و به دنبال هر سختى آسانى است.عبد اللَّه بن عباس گفت: رسول خدا (صلّى اللَّه علیه و آله) بر قاطرى كه كسرى یا قیصر به او پیش كش كرده بود سوار شد، سپس موى آن قاطر را گرفت و مرا پشت سر خود سوار نمود، و فرمود: اى جوان! بیاد خدا باش تا خدا تو را حفظ كند، به یاد خدا باش تا همواره خدا را جلوى روى خود بینى، خداى عزّ و جل را در سستى ها و لغزشها بیاد آور تا خداوند تو را در سختیها اجابت و دستگیرى كند، هر گاه سۆال كردى از خدا سۆال كن، و هر گاه طلب كمك كردى استعانت به خدا بجوى، كه قلم تقدیر مشخّص نموده آنچه را باید انجام شود، اگر مردم كوشش كنند كه به امرى كه خداوند مقدر نفرموده به تو نفعى برسانند قادر بر آن نخواهند بود.اگر مى توانى كه صبر نمائى به همراه یقین این كار را بكن، و اگر نمى توانى صبر كن كه در صبر كردن بر آنچه بر تو سخت است خیر بسیار مى باشد. و بدان كه صبر به همراه پیروزى است، و گشایش به همراه سختى، و به دنبال هر سختى آسانى است.
پی نوشت ها:(مجموعه ورام، آداب و اخلاق در اسلام / ترجمه تنبیه الخواطر/ 307،الخصال / ترجمه جعفرى / ج1 /411)؛آداب راز ونیاز به درگاه بى نیاز ترجمه عدة الداعی / 69؛مصباح الشریعة / ترجمه و شرح عبد الرزاق گیلان/ 557 ،مشكاة الأنوار / ترجمه هوشمند و محمدى / متن / 27)؛ نهج البلاغه ترجمه دشتى/ حکمت 82)