چراغ راهنما در روش تربیت!
شناسایی سه منبع مهم در روش تربیت
تربیت را به «شکوفا کردن استعدادهای انسان و تأمین نیازهای او» تعریف کردیم. سؤالی که ممکن برای هر دغدغه‌مند تربیتی پیش بیاید، این است که کدام روش می‌تواند شکوفایی به‌همراه داشته باشد؟ برای یافتن پاسخ، باید شناخت کافی از سه منبع داشته‌باشیم که در ادامه آنها را معرفی می‌کنیم:
موضوع (انسان)
شناخت موضوع از دو جهت بر تعیین روش تربیت اثرگذار است:
۱ـ روش باید به‌گونه‌ای باشد که هیچ‌یک از استعدادها و توانمندی‌های موضوع در آن نادیده گرفته نشود؛ یعنی باید بتواند مجموعه توانمندی‌ها را به‌کار بگیرد و به شکوفایی برساند.
۲ـ بر زندگی هر موجودی قواعدی حاکم است که در تمام زندگی او جریان دارد؛ این قواعد محدودیت‌هایی هستند که راه فراری از آنها نیست، بنابراین هر تحولی در مسیر رشد، بر پایه همان قواعد امکان‌پذیر خواهد بود، مانند مقدار نور و آبی که یک درخت برای ثمر دادن به آنها نیاز دارد.
هدف
هدف در هر موجودی بر اساس توانایی‌هایش تعریف می‌شود؛ مشخصه اصلی هدف قابل دستیابی بودن آن است؛ بنابراین اگر هدف بزرگتر و یا دورتر از میزان توانایی موضوع (انسان) باشد، نرسیدن به آن قطعی خواهد بود. هدف همواره از دامن موضوع سر بلند می‌کند و میان آنها یک نسبت مستقیم برقرار است.
محیط
اینگونه نیست که در هر مقطع تاریخی و با هر شرایط فرهنگی از یک روش ثابت برای تربیت استفاده کرد، زیرا طبیعی است که کودک به‌خاطر تأثیرپذیری و تعاملش با محیط اطرف، طعمه هر جریان فکری و تربیتی شود. از طرفی وقتی اندیشههای رقیب برای تسلط بر روح، قلب و ذهن کودک فعال هستند، نباید صرفا به انتقال راهکارهای خودی دل‌خوش کرد، بلکه باید چاره‌ای هم برای اندیشه رقیب درنظر گرفت، زیرا ممکن است تمام تلاش‌ها با هجمه آنان از بین برود.
