#شرح_نهج_البلاغه
(شرح حکمت ۴٨)

?امام(ع) در این گفتار حکیمانه در سه جمله کوتاه رمز پیروزى را در کارها بیان مى کند و مى فرماید: الظَّفَرُ بِالْحَزْمِ پیروزى در گرو تدبیر است

? (حَزْم) که به معناى دوراندیشى و مطالعه عواقبِ کار است، یکى از مهم ترین عوامل پیروزى است، زیرا افراد سطحى نگر که گرفتار روزمرّگى هستند در برابر حوادث پیش بینى نشده به زودى به زانو در مى آیند و رشته کار از دستشان بیرون مى رود و شکست مى خورند. در حدیث دیگرى مى فرماید: کسى که حزم و دوراندیشى بر گیرد پیروز مى گردد و کسى که آن را ضایع کند به هلاکت مى افتد

?سپس امام(ع) در جمله دوم مى فرماید: وَالْحَزْمُ بِإِجَالَهِ الرَّأْیِ «حزم و دوراندیشى در گرو به کار گرفتن فکر است. اجاله به معناى جولان دادن و رأى به معناى فکر است و منظور از جولان دادن فکر این است که انسان همچون اسب سوارى که در تمام اطراف میدان نبرد، قبل از شروع گردش مى کند تا از نقاط ضعف و قوت با خبر شود، باید در مسائل مهم نیز چنین کند و تمام جوانب یک مسئله را از خوب و بد بدون اغماض بررسى کند تا بتواند تصمیم صحیح بگیرد

?شخصى به رسول خدا(ص) عرض کرد: به من سفارشى کن. فرمود: اگر بگویم مى پذیرى؟ گفت آرى! پیامبر این جمله را سه بار تکرار کرد و در هر سه بار آن مرد گفت: آرى اى رسول خدا! پیامبر فرمود: من به تو سفارش مى کنم هنگامى که تصمیم بر انجام کارى گرفتى در عاقبت آن بیندیش اگر کار صحیحى بود انجام ده و اگر گمراهى بود از آن خوددارى کن

? در حدیثى دیگر از رسول خدا(ص) پرسیدند حزم و دوراندیشى چیست؟ فرمود: مشورت با صاحب نظران و پیروى از آنها