عدم تبعیت از خواهشهای نفسانی و دلایل آن
حدیث معراج
عدم تبعیت از خواهشهای نفسانی و دلایل آن
يا أحْمَدُ! لا تَزَيَّنْ بِلَبْسِ اللِّباسِ وَطِيبِ الطَّعامِ وَلِينِ الْوَطاءِ.
فَإنَّ النَّفْسَ مَأوى كُلِّ شَرٍّ وَرَفِيقُ كُلِّ سُوء.
تَجُرُّها إلى طاعَةِ اللهِ وَتَجُرُّكَ إلى مَعْصِيَتِهِ، وَتُخالِفُكَ فِي طاعَتِهِ، وَتُطِيعُكَ فِي ما تَكْرَهُ، وَتَطْغى إذا شَبِعَتْ، وَتَشْكُو إذا جاعَتْ، وَتَغْضَبُ إذَا افْتَقَرَتْ، وَتَتَكَبَّرُ إذَا اسْتَغْنَتْ، وَتَنْسى إذا كَبُرَتْ، وَتَغْفُلُ إذا أمِنَتْ وَهِيَ قَرِينَةُ الشَّيْطانِ.
وَمَثَلُ النَّفْسِ كَمَثَلِ النَّعامَةِ تَأْكُلُ الْكَثِيرَ وَإذا حُمِلَ عَلَيْها لا تَطِيرُ وَكَمَثَلِ الدِّفْلى لَوْنُهُ حَسَنُ وَطَعْمُهُ مُرٌّ.
اى احمد! با لباس جذّاب و غذاى لذيذ و بستر نرم، خود آرايى مكن چرا كه نفس*، خاستگاه هر بدى و رفيق هر نادرستى است.
تو نفس را به اطاعت خدا مى خوانى ولى او تو را به نافرمانى مى كشاند.
هر گاه كه مى خواهى اطاعت خدا كنى با تو مخالفت مى كند و هرگاه كه بخواهى نافرمانى از خدا كنى با تو همراهى مى كند.
هرگاه كه سير شود، طغيان مى كند و هرگاه كه گرسنه شود، فرياد و فغان سر مى دهد.
هرگاه كه بینوا شود، غضب مى كند و هرگاه كه بى نياز شود، تكبّر و بزرگى مى ورزد.
هرگاه كه بزرگ شود، فراموشكار مى شود و هرگاه كه در امنيّت باشد، غفلت مى ورزد.
نفس آدمى، مثل شتر مرغ است كه فراوان مى خورد ولى وقتى كه بر آن سوار مى شوند (بار مى گذارند) نمى پرد.
و مانند خرزهره است كه رنگش زيبا ولى مزّه اش تلخ است.