️سوال:

?آیا سوء ظن در ذهن گناه دارد؟

✍️پاسخ:

✅يكي از صفات رذيله و ناپسندي كه در انسان ها وجود دارد سوء ظن است. سوءظن يعني اين كه انسان نسبت به ديگران گونه اي بدگماني و بدبيني داشته باشد و به تعبيري به همه چيز با عينك بدبيني بنگرد بطوري كه گفتار و كردار ديگران را در اكثر موارد حمل بر جهت منفي كند

مثلا اگر كسي به او ابراز محبت كند او با خود مي گويد حتما اين شخص در صدد سودجويي و سوءاستفاده از من است و يا اگر كسي در نماز حال خشوع و خضوع داشته باشد به جاي اين كه آن را دليل مقام معنوي او قلمداد كند آن حال معنوي او را بر رياكاري او حمل مي كند و بدگماني ها و بدبيني هايي از اين قبيل.

از آيات و روايات بخوبي استفاده مي شود كه سوءظنّ (در صورتي كه به مرحله عقد قلب و ترتيب اثر عملي برسد) حرام است و براي اين كه گمان هاي بد به مرحله باور و عقد القلب نرسد دستور اين است كه به تصورات و خاطرات بدي كه احيانا در ذهنتان خطور مي كند اعتنا نكنيد.

بي ترديد نمي توان مطلق گمان را بدون قيد و شرط، گناه و حرام دانست، زيرا خاطرات زودگذر و تصورات ذهني در برخورد با حوادثي كه در اطراف انسان مي گذرد امري قهري و طبيعي و خارج از دايره اختيار انسان است.

اين گونه خاطرات به هيچ وجه قابل اتصاف به حسن و قبح تكليفي و اخلاقي نيست و متعلق امر و نهي واقع نمي شود، مگر آن كه در پيدايش آن اراده شـخص دخيل باشـد و مقدماتش را با اراده و اختيار فراهم كند و يا آن كه به گمانش ترتيب اثر سوئي بدهد، مثلا با تجسّس در اسرار ديگران مقدمات پيدايش سوءظن را ايجاد كند و يا آن كه به صرف سوءظن، ديگران را متهم سازد.

هرگاه به کسي سوء ظن پيدا کرديد در عمل هيچ تأثير و نقشي به آن ندهيد بلکه سعي کنيد با فرد مورد سوء ظن رفتاري آميخته با حسن ظن داشته باشيد. در اين صورت اين خوي ناپسند ضعيف شده و از بين خواهد رفت.

هرگاه که مورد حمله سوء ظن واقع شديد به خدا پناه ببريد و با استعاذه و استغفار از او مدد بطلبيد. شناخت بيماري خود نيمي از درمان است. اگر کسي اين صفت ناپسند را شناخت و معناي آن را دانست در صدد معالجه آن برخواهد آمد و در اين راه توفيق خواهد يافت.

- چون سوء ظن مسأله اي ذهني است و ممکن است در خارج عوارضي را ايجاد نکند، بهتر است آن را به افرادي که مورد سوء ظن قرار گرفته اند، گفته نشود تا مفاسد بيشتري ايجاد نشود.