آداب همسرداری در فرهنگ فاطمی
مقدم داشتن همسر بر خود
وقتی زن و مرد به عقد یکدیگر در آمدند خداوند محبت آن دو را به دل یکدیگر می اندازد . گویی یک روح در دو بدن می شوند . و از این پس، برای گرم تر کردن کانون خانواده به نکات فراوانی می بایست توجه شود . از جمله آن ها ایثار و از خودگذشتگی است; به این معنا که برای تامین و تداوم سعادت خانواده، دیگری را بر خود مقدم داشته، برخی از حقوق خود را نادیده بگیرد .
در یکی از روزها، صبحگاهان امام علی( علیه السلام) به همسر عزیزش فرموند:
فاطمه جان! آیا غذایی داری تا از گرسنگی بیرون آیم؟
فاطمه (علیهاالسلام) پاسخ داد: نه. به خدایی که پدرم را به نبوت و شما را به امامت برگزید سوگند، دو روز است که در منزل غذایی کافی نداریم، آن چه بود به شما و فرزندانم دادم و خود از غذای اندک موجود، استفاده نکردم .
امام( علیه السلام) با تاسف فرمود: فاطمه جان! چرا به من اطلاع ندادی تا به دنبال تهیه غذا بروم؟
فاطمه (علیهاالسلام ) فرمود: «یا ابا الحسن انی لاستحیی من الهی ان اکلف نفسک ما لا تقدر علیه؛ ای اباالحسن! من از پروردگار خود حیا می کنم که چیزی را که تو بر آن توان و قدرت نداری، از تو درخواست نمایم .» (۱)
تقسیم کار
یکی از عوامل شادابی و تکامل خانواده ها تعیین حدود مسؤولیت افراد در خانواده است . البته، تعیین این مسؤولیت ها بنا بر شایستگی ها و توانمندی هایی است که خداوند در انسان به ودیعه نهاده است . با تقسیم کار، عدالت اجتماعی در محیط خانواده سعادت می آفریند و زن را از دخالت در اموری که سزاوار نیست باز میدارد .
روشن است در مواردی خروج زن از خانه ضرورت پیدا می کند. مثل مواردی که آن بانوی بزرگوار برای دفاع از حقوق غصب شده خود و شوهرش به مسجد یا دارالخلافه رفت و یا امور ضروری دیگر. و در آنچه از آن مذمت شد، بیرون رفتن های غیر ضروری دختران و زنان است که قطعا پیامد های ناگواری به دنبال خواهد داشت.
امام باقر( علیه السلام) فرموند:
«حضرت فاطمه (علیها السلام) کارهای منزل را با حضرت علی علیه السلام اینگونه تقسیم کردند: خمیر کردن رد و تمیز کردن و جارب زدن منزل به عهده فاطمه باشد(سلام الله علیها) و کارهای بیرون منزل از قبیل جمع آوری هیزم و مواد اولیه غذایی را علی (علیه السلام) انجام دهد» .
در این باره امام صادق (علیه السلام )فرموند:
«این تقسیم کار با اشاره رسول خدا (صلی الله علیه وآله) انجام گرفت، آنگاه که رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمود: کارهای داخل منزل را فاطمه و کارهای بیرون منزل را علی انجام دهد .
حضرت زهرا (علیها السلام )با خوشحالی فرموند:
«فلا یعلم ما داخلنی من السرور الا الله باکفائی رسول الله تحمل رقاب الرجال ؛ جز خدا کسی نمی داند که از این تقسیم کار تا چه اندازه خوشحال شدم; زیرا رسول خدا مرا از انجام کارهایی که مربوط به مردان است بازداشت .» (1)
و شاید خوشحالی آن حضرت از این جهت بود که از برخورد با نامحرم به دور خواهد ماند، چه اینکه کار کردن غیر ضروری زنان و اختلاط زنان با مردان با روح تقوا بیگانه است .
در روایتی دیگر آن حضرت در پاسخ پدر بزرگوارشان که پرسیده بود: در کدام لحظه زن به خداوند نزدیکتر است؟ فرموند: «ادنی ما تکون من ربها ان تلزم قعر بیتها . . .؛ نزدیکترین حالات زن به خداوند زمانی است که در خانه خود می ماند .» (2)
رعایت ادب و احترام نسبت به همسر
در روایتی آمده است آن حضرت ملاک و معیار ارزشمندی انسان را در مهربانی با همسر و نرمی با دیگران ذکر کرده است:
«بهترین شما کسی است که در برخورد با مردم نرم تر و مهربان تر باشد و ارزشمندترین مردم کسانی هستند که با زنان خود مهربان و بخشنده اند .» (1)
و آنگاه که میخواهد شدت علاقه و وفاداری خود را به شوهر مظلومش ابراز نماید می فرماید:
«علی جان! جانم فدای تو، و جان و روح من سپر بلاهای جان تو، ای اباالحسن! همواره با تو خواهم بود، اگر تو در خیر و نیکی به سر میبری با تو خواهم زیست و یا اگر در سختی و بلاها گرفتار شدی باز هم با تو خواهم بود .»(3)
به خلاف عشقهای ظاهری و دروغین، که تنها در هنگام عافیت و شادی ابراز میشود، نه در هنگام مشکلات و ناراحتیها .
پی نوشت:
1) وسایل الشیعه، ج ۱۴
۲) بحار الانوار، ج ۳۷، ص ۱۴۷
1) نهج الحیاه، ص 157
اسرار فدک
از روزى كه سرزمين فدك با نام فاطمه عليهاالسلام ارتباط يافته ارزش اعتقادى بخود گرفته است. از آن روز ديگر فدك يك ماجراى تاريخى پايان يافته نيست. آنگاه كه فدك به امر خاص خداوند به فاطمه عليهاالسلام اعطا شد، دوست و دشمن فاطمه عليهاالسلام معرفى شدند. از آن پس فدك چراغى شد كه هرگز خاموش نشده و نخواهد شد، و غصب آن مسئله اى است عظيم كه تا ابد كسى نمى تواند آن را كوچك تلقى كند.
سیره و شخصیت حضرت زهرا(سلاماللهعلیها) در کلام آیتالله العظمی مظاهری
شخصیت اخروی حضرت زهرا« سلام الله علیها»
پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) در روایتی می فرمایند: در قیامت، فاطمه از صراط عبور کرده، وارد بهشت میشود و رشتههای چادر او بر روی صراط باقی میماند که یک سوی آن به دست زهرا و سوی دیگرش در عرصه قیامت است. در این هنگام منادی پروردگار به خلائق که از اولین تا آخرین آنان بر صراط گرد آمدهاند، ندامی دهد:
«یَا أَیُّهَا الْمُحِبُّونَ لِفَاطِمَةَ تَعَلَّقُوا بِأَهْدَابِ مِرْطِ فَاطِمَةَ سَیِّدَةِ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ»
ای دوستداران فاطمه! به رشتههای چادر او در آویزید.
با این فرمان، جمع کثیری از آفریدگان که در شمار محبِّین حضرت زهرا (سلام الله علیها )هستند، با تمسّک به رشتههای چادر آن حضرت، داخل بهشت میشوند.
بر اساس این روایت نورانی، در روز قیامت حضرت زهرا (سلام الله علیها) چادری دارند که رشتههای مختلف دارد و بهشتیها باید هرکدامشان به یکی از این رشتهها چنگ بزنند و به بهشت بروند.
چادر یا پوشش حضرت صدیقه طاهره( سلام الله علیها) در این روایت، کنایه از شخصیت آن بانوی گرامی در قیامت است. اساساً قرآن کریم چادر را نشانه شخصیت زنان میداند. چنانکه میفرماید:
«یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُل لِّأَزْوَاجِكَ وَ بَنَاتِكَ وَ نِسَاء الْمُۆْمِنِینَ یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِن جَلَابِیبِهِنَّ ذَلِكَ أَدْنَى أَن یُعْرَفْنَ فَلَا یُۆْذَیْنَ»
این آیه شریفه میفرماید: یا رسول الله به همه زنها بگو چادر سر کنند و با چادر رو بگیرند، برای اینکه علامت شخصیت زن، چادر او است. لذا چادری که در این روایت آمده، علامت شخصیّت است.
بنابراین معنای حقیقی روایت این است که حضرت فاطمه زهرا (سلامالله علیها) در قیامت، شخصیت ممتازی دارند و علاوه بر شخصیت حسبی و شخصیت نسبی، از شخصیت دینی خاصّی برخوردارند و هرکه در این دنیا با شخصیّت حضرت زهرا (سلاماللهعلیها) تناسب داشته باشد، تجسّم عملش در قیامت این است که به شخصیت ایشان چنگ میزند و به دنبال ایشان به بهشت میرود.
تمسّک به فضائل حضرت زهر( سلام الله علیها)، عامل رستگاری در آخرت
مراد از رشتههای چادر نیز که در روایت آمده است، صفات نیکو و فضائل پسندیده حضرت زهرا (سلاماللهعلیها) میباشد. ایمان، علم، زهد، سخاوت و ایثار، از جمله فضائل و خصائل نیکوی آن حضرت است. هرکس در دنیا صفات و خصائل حسنه بانوی دو عالم را برگزیند و به آن عمل نماید، در قیامت به واسطه همان صفت، رستگار شده و وارد بهشت میگردد.
به بیان دیگر، این روایت شریف به ما میفهماند کسانی که در دنیا از حضرت فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) سرمشق گرفته و شخصیت دینی و اجتماعی خود را به شخصیّت آن بانوی دو عالم شبیه سازند، در قیامت به واسطه شفاعت حضرت زهرای اطهر (سلاماللهعلیها) به بهشت خواهند رفت.
در این جلسه به چند نمونه از فضائل و وی ژگیهای حضرت زهرا (سلاماللهعلیها) که لازم است سرمشق همگان باشد، اشاره میشود. هرچند شخصیت حضرت زهرا (سلاماللهعلیها) را با این بحث كوتاه نمیتوان معرفی كرد و در این جلسه، صرفاً قطرهای از دریای فضائل آن صدیقه شهیده، بیان میشود.
حجاب و عفاف
اگر خانمها طالب بهشت باشند، باید از نظر حجاب و عفاف، با حضرت زهرای مرضیّه(سلاماللهعلیها) تناسب داشته باشند. مردها نیز اگر بخواهند به بهشت بروند، باید غیرت حضرت زهرا (سلاماللهعلیها) را سرمشق خویش قرار دهند.
بنابر تصریح قرآن کریم، شخصیّت اجتماعی خانمها با چادر سر کردن هویدا میشود. به عبارت روشنتر علامت عفّت و شخصیّت زنان، چادر است. ولی متأسّفانه جامعه امروزی، چادر را از دست داده است و این خسارت بزرگی است.
منابع:
خبرگزاری حوزه
پایگاه مسجد امیرالمومنین آرادان
تهیه و فرآوری: محمد حسین امین – گروه حوزه علمیه تبیان
دانلود نرم افزار شناخت امام رضا(علیه السلام)
حضرت آیه الله خامنه ای
بايد اعتراف كنيم كه زندگى ائمه ،( عليهمالسلام)، بدرستى شناخته نشده و ارج و منزلت جهاد مرارتبار آنان حتى بر شيعيانشان نيز پوشيده مانده است. على رغم هزاران كتاب كوچك و بزرگ و قديم و جديد درباره زندگى ائمه ( عليهمالسلام) امروز همچنان غبارى از ابهام و اجمال، بخش عظيمى از زندگى اين بزرگواران را فرا گرفته وحيات سياسى برجسته ترين چهره هاى خاندان نبوت كه دو قرن و نيم از حساسترين دورانهاى تاريخ اسلام را دربرمى گيرد با غرض ورزى يا بى اعتنايى و يا كج فهمى بسيارى از پژوهندگان و نويسندگان روبرو شده است. اين است كه ما از يك تاريخچه مدون و مضبوط درباره زندگى پرحادثه و پرماجراى آن پيشوايان، تهيدستيم .
خـسـته، افـتـاده ز پا، آمده زانو میزد مـشـکلى داشت به آقاى خودش رو میزد
میچکید از سر و رویش عرق شرم به خاک مـشـتهـا واشده و پنجه به گیسو میزد
دامـنـى داشـت پر از خاطره تیره و تلخ دسـت در دامـن آن ضـامـن آهو میزد
همنوا با در و دیوار در آن عصمت محض نـالـه یـا عـلـى و ضـجه یاهو میزد
نـم نمک بارشى از مهر به جانش میریخت کـفـتـرى بـر سر ذوق آمده قوقو میزد
پـاک میشـد دلـش از غصه ناپاکىها خـادمی داشت در این فاصله جارو میزد
فـرصـتى بود و درنگى و بجا مانده هنوز شـعـله اى شعر که در آینه سوسو میزد
در سوگ یار
سلام من به بقیع و به تربت صادق سلام من به مدینه به غربت صادق سلام من به مدینه به آستان بقیع سلام من به بقیع و كبوتران بقیع سلام من به مزار معطّر صادق كه مثل ماه درخشد به آسمان بقیع مدينه در سوگ تو گريست و فوج فوج مردم غمگين و سوگوار، سالروز رحلت رسول خدا(صلى الله عليه وآله) را به ياد آوردند. رحلت تو، داغى سنگين بود و به خاك سپردنت داغى سنگين تر، سيل اشك از ديدگان جارى بود، تشييع كنندگان، ناباورانه در پى جنازه مطهرت به سوى بقيع رهسپار شدند و مدينه تعطيل شد و هر خانه اى ماتمكده اى حزن آلود! آرى….اى امام صادق(عليه السلام) معصومى بودى كه در بقيع به خاك آرميدى، آيا تشييع كنندگانت مى دانستند كه چه كوه عظيمى را بر دوش مى كشند؟ خوشا بر خاك بقيع كه پيكر پاك تو را در بر كشيد. درود بر «ام فروه» كه مادر والا قدر تو بود و گوهرى چون تو را در دامان پروراند. اى صادق آل پيامبر: با بيان بليغ و كلام فصيح، زبان رساى اسلام بودى. با سخنان حكميمانه، منطق استوار و علم سرشار، برگزيده روزگار بودى و بنده شايسته پروردگار. تجسم صبر و اخلاص بودى. شهادت جانسوز رئیس مذهب شیعه امام جعفر صادق علیه السلام تسلیت باد.
تسلیت شهادت امام موسی کاظم(علیه السلام)
شهادت مظلومانه باب الحوائج موسی ابن جعفر علیه السلام را به آقا صاحب الزمان و ولی نعمتمون
امام رضا علیه السلام و تمام شیعیان تسلیت عرض می کنم.
سلام بر تو ای هفتمین فروغ امامت! سلام بر تو ای وارث شهادت! سلام بر تو ای قبله نیازمندان! سلام بر تو ای آزادترین اسیر و ای آزاده ترین زندانی! تو که زندان، گلستان عبادت و خلوت تو شده بود و زندانیان سنگ دل، اسیر کرامت و زرگواری ات. تو که زنجیرهای ستم و تازیانه های دشمنی و کینه، قبل از شکنجه و آزار تو به سجده افتادند و دل بی رحمشان در برابر خلق نیکوی تو به رحم آمد. سلام خدا بر تو ای امام هفتمین که تن رنجیده و روح بلندت، شاهد مظلومیت خاندان توست. سلام و درود بی پایان الهی بر تو و دودمان پاک تو باد.
ng>شخصیت اخلاقی:
او در علم و تواضع و مکارم اخلاق و کثرت صدقات و سخاوت و بخشندگی ضرب المثل بود. بران و بداندیشان را با عفو و احسان بیکران خویش تربیت می فرمود.
شبها بطور ناشناس در کوچه های مدینه می گشت و به مستمندان کمک می کرد. مبلغ دویست، سیصد و چهارصد دینار در کیسه ها می گذاشت و در مدینه میان نیازمندان قسمت می کرد. صرار (کیسه ها) موسی بن جعفر در مدینه معروف بود. و اگر به کسی صره ای می رسید بی نیاز می گشت معذلک در اطاقی که نماز می گذارد جز بوریا و مصحف و شمشیر چیزی نبود.