جناب حجت السلام قرائتی در کتاب خاطرات خود می نویسد:

منزل یکی از محترمین تهران  بودم،پسرش از منافقین فراری بود.پدر،عالمی وارسته  وپسر،منافقی فراری!

درباره اینکه چطور شد پسرش اینگونه شد،تعریف کرد وگفت:

به پسرم نرسیدم.از صبح زود تا آخر شب اینجا وآنجا سخنرانی وبرنامه های علمی وتحقیقی داشتم ولی از فرزندم غافل شدم.الان چوبش را می خورم.

همه اعضای خانواده در این غم می سوزیم که چرا باید جوانی از خانواده ما به این راه کشیده شود.الان می فهمم که امیرالمومنین{علیه السلام} فرمودند:“کسی که کودک در خانه دارد،باید با فرزند خود کودکانه رفتار کند”{کافی،جلد6،ص49} یعنی چه؟

یعن پدرها باید داخل خانه ژست پدری را کنار بگذارند و با بچه همبازی وهمراز شوند.

منبع: از کتاب گلی خوشبو از جانب خداوند.ص110

«و بلغ بایمانی اکمل الایمان »

جمعی از محققان را عقیده بر آن است که: ایمان از ماده «امن »و آن حالت آرامش و اطمینان خاطری است که در باطن انسان تحقق می یابد. پس ایمان تنها عقیده قلبی است. اقرار به زبان و عمل به بدن، از شرایط ایمان است. این گروه به آیات زیر استشهادمی کنند.

(کتب فی قلوبهم الایمان) (1)ایمان را در دل های آنان [حزب الله] نوشته است.

(قالت الاعراب آمنا قل لم تومنوا و لکن قولوا اسلمنا و لمایدخل الایمان فی قلوبکم) (2)اعراب بادیه نشین گفتند: ما ایمان آوردیم، بگو ایمان نیاورده اید، بلکه اسلام آورده اید و هنوز ایمان در دل های شماداخل نشده است.

اگر عمل صالح جزء ایمان و مجموع عقد قلب و عمل یک چیز باشد، آن گاه «عمل صالح » که خودش جزء ایمان است عطف بر نفس خود، یعنی ایمان شده، در حالی که عطف شی به نفس خود از نظر ادبی غلط است، پس باید گفت: «عمل صالح »ایمان نیست. در مقابل آنان، محققانی هستند که می گویند:

ایمان هم عقد قلب است و هم عمل جوارح. این گروه به آیات و روایاتی نظیر حدیث نبوی زیر استدلال می کنند:

«الایمان معرفه بالقلب وقول باللسان و عمل بالا رکان ». (3) ایمان عبارت از عرفان قلب وعقیده باطنی و همچنین گفتار زبان و عمل جوارح و ارکان است. درتاریخ، افراد فراوانی بوده اند که حق را شناخته و منکر شده اند،مانند: ابلیس و ابوجهل و فرعون. (4)

امام صادق(علیه السلام) در این باره فرموده است: «تمام ایمان عمل است»، اگر برادران و خواهران مسلمان بخواهند طبق گفته قرآن شریف، واجد ایمان باشند، باید هر سه مرتبه ایمان را در نظر داشته باشند، از جهت زبان، اعتراف، ودر مقام عمل اوامر الهی را اطاعت کنند، تا بتوانند جایگاه خودرا در صف مردم با ایمان و مؤمنین راستین قرار دهند.

پی نوشت:

6. مجادله (58): 22. .7حجرات (49): 14. .8 بقره (2): 25 و277، عصر(103): 1..9 میزان الحکمه، ج 1، ص 301. .10(27): آیه 14 (2): آیه 146 و143

بار الها به من برترین اخلاق را عطا فرما و از فخر و مباهات به مکارم اخلاق، در بین مردم مصون و محفوظم بدار.

رسول گرامی(صلی الله علیه و آله) فرموده:

«خداوند دوستدار اخلاق برجسته است و از فرومایگی و خلقیات پست بیزار است. »1

محاسن اخلاق و مکارم اخلاق با یکدیگرمتفاوت هستند.

«محاسن اخلاق» به معنای «خوی خوب و پسندیده» است و «مکارم اخلاق»به معنای «بزرگواری و کرامت نفس ».

در روایات زیادی آمده است که، عموم اخلاق حمیده و به ویژه مکارم اخلاق در قیامت، کفه اعمال خوب را سنگین می کند و موجب نجات و رستگاری می شود. علاوه بر این در روایتی آمده است که،تخلق به مکارم اخلاق همچنین مایه سعادت و رستگاری در زندگی دنیوی است. عن امیرالمؤمنین(علیه السلام) قال:

«لو کنا لا نرجوا جنه ولا نخشی نارا ولا ثوابا ولا عقابا لکان ینبغی لنا ان نطلب مکارم الاخلاق، فانها مما تدل علی سبیل النجاح ».2 اگر به فرض، به بهشت امید نمی داشتیم و از عذاب الهی خایف نمی بودیم، شایسته انسانیت آن بود که در پی مکارم اخلاق باشیم، زیرا کرامت خلق، ما را به راه رستگاری هدایت می کند و موجبات سعادت را فراهم می آورد.

باران که در لطافت طبعش خلاف نیست در باغ لاله روید و در شوره زار خس

اما امیرالمؤمنین(علیه السلام) در توصیه به مکارم اخلاق و پرهیز از مدارا بانااهل می فرمایند:

«احمل نفسک من اخیک عند صرمه علی الصله وعند صدوده علی اللطف و المقاربه و عند جموده علی البذل و عندتباعده علی الدنو و عند شدته علی اللین و ایاک ان تضع ذلک فی غیر موضعه او ان تفعله بغیر اهله ». 3

خود را در باره برادرت وادار کن که وقتی از تو جدا می شود به او بپیوندی و در هنگام روگردانی اش با لطف و محبت به او نزدیک شوی و زمانی که دچاربخل و امساک می شود به او کرامت کنی و چون از تو دوری کند توبه او نزدیک شوی و موقع تندی و شدتش، تو با نرمی و ملایمت بااو سخن گویی و بپرهیز از این که تذکرات مرا نابجا و بی موردبه کار بندی و آن ها را با افراد نااهل که لایق فضیلت اخلاقی نیستند اعمال کنی.

پی نوشت:

1. میزان الحکمه، ج 3، ص 146. 2.مستدرک الوسایل، ج 2، ص 283. 3.نهج البلاغه، نامه 31.

امام سجاد(علیه السلام) در آغاز همه دعاهای صحیفه، بر پیامبر(صلی الله علیه و آله) و اهل بیت گرامیش(علیه السلام) درود می فرستد.

در جمله اول دو مطلب قابل بحث است، یکی مشروعیت اصل دعا و آن دیگر، درود بر نبی معظم اسلام قبل از آغاز دعا.

دعا یکی از قطعی ترین امور دینی و از جمله ضروریات اسلام است،در ادیان انبیای گذشته و نزد پیامبران سلف نیز دعا امری حتمی بوده است. دعا گاهی قابل استجابت است و گاهی به علل و مصالحی قابل پذیرفتن نیست، اما آنچه در بین تمام دعاها که همیشه مستجاب می شود، دعای صلوات است. در روایات آمده که چون دعای درود بر پیغمبر مورد پذیرش است، برای این که دعاهایتان مستجاب شود، در آغاز دعا، به رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) و اهل بیتش صلوات بفرستید وسپس تقاضای خود را بگویید. حضرت علی(علیه السلام) می فرماید:

«کل دعاء محجوب عن السماء حتی یصلی علی محمد واله ». (2)

و امام صادق(علیه السلام) می فرماید:

«وقتی یکی از شما در پیشگاه خداونددعا می کند البته تقاضای خود را با صلوات بر پیامبر(صلی الله علیه و آله) آغازکند، چه آن که درود بر پیامبر(صلی الله علیه و آله) ، مقبول درگاه الهی است وچنین نیست که خداوند دعایی را که شامل چند مطلب است و باصلوات بر نبی آغاز شده، قسمتی را بپذیرد و قسمت دیگر را ردکند. (3) در روایت دیگری است:

«در پایان دعا هم درود بفرستد». (4)

                                                     «اللهم صل علی محمد و آل محمد»

پی نوشت:

1. شرح و تفسیر دعای مکارم الاخلاق، ج 2، ص 221؛سفینه البحار، ضمن شرح کلمه «دعا»،امالی شیخ صدوق، ج 1، ص 157.

؛ سفینه البحار، ص 448 واژه «دعا».

شهیدچمران ومردی به نام رضا:

رضایه روز داشت میرفت سمت کوه سنگی برای دعوا و غذا خوردن … دید یه ماشین داره تعقیبش می کنه … آرم ماشین : ” ستاد جنگهای نا منظم” راننده، شهید چمران …
شهید چمران از ماشین پیاده شد و دست اونو گرفت : ” فکر کردی خیلی مردی ؟! “
- بروبچه ها اینجور میگن !!
- اگه مردی بیا بریم جبهه ………………
به غیرتش بر خورد … راضی شد …. بردش جبهه ……

***********************************
شهید چمران تو اتاق نشسته بود … یه دفعه دید که صدای دعوا میاد ! … با دست بند، رضارو آوردن تو اتاق … رضارو انداختنش رو زمین
…. : ” این کیه آوردید جبهه ؟! ……. “

رضا شروع کرد به فحش دادن …چه فحشای رکیکی… اما چمران مشغول نوشتن بود………
دید که شهید چمران توجه نمیکنه …. یه دفعه داد زد : ” کچل با توام …!!!! “

یکدفعه شهید چمران با مهربانی سرش رو بالا آورد : ” بله عزیزم ! چی شده عزیزم ؟ چیه آقا رضا ؟ چه اتفاقی افتاده ؟ “

قضیه این بود…. آقا رضا داشت میرفت بیرون …. بره سیگار بگیره و برگرده … با دژبان دعواش شده بود ….
شهید چمران : ” آقا رضا چی میکشی ؟!! …. برید براش بخرید و بیارید …! “

شهید چمران و آقا رضا … تنها تو سنگر …

آقا رضا : میشه یه دو تا فحش بهم بدی ؟! کشیده ای، چیزی !!
شهید چمران : چرا ؟!
آقا رضا : من یه عمر به هرکی بدی کردم، بهم بدی کرده … تا حالا نشده بود به کسی فحش بدم و اینطور برخورد کنه …
شهید چمران : اشتباه فکر می کنی …! یکی اون بالاست، هر چی بهش بدی می کنم، نه تنها بدی نمیکنه، بلکه با خوبی بهم جواب میده … هی آبرو بهم میده … تو هم یکیو داشتی که هی بهش بدی میکردی بهت خوبی می کرده …! گفتم بذار یه بار یکی بهم فحش بده بگم بله عزیزم … یکم مثل اون شم …!

آقا رضا جا خورد ………. تلنگر خورد به شحصیت معنویش………. رفت تو سنگر نشست …آدمی که مغرور بود و زیر باز کسی نمیرفت زار زار گریه می کرد …عجب! یکی بوده هرچی بدی کردم بهم خوبی کرده؟

اذان شد ….. آقا رضا اولین نماز عمرش بود ………. رفت وضو گرفت … سر نماز ، موقع قنوت صدای گریش بلند بود …….

وسط نماز، صدای سوت خمپاره اومد …… صدای افتادن یکی روی زمین شنیده شد …

آقا رضا رو خدا واسه خودش جدا کرد …. فقط چند لحظه بعد از توبه کردنش ….

توبه واقعی و یه نماز واقعی …………

با خدا چی معامله کرد که خدا اونو برای شهادت انتخاب کرد؟ … در لحظه انتخاب ، درست و مخلصانه انتخاب کرد و خدا این اخلاص و این “لحظه شناسی” را که ” عرضه خود بر مقاطع نفحات الهی” است ، دوست دارد…. قال رسول الله (صلی الله علیه و آله ): ((اِنَّ لِرَبِّکُمْ فی ایامِ دَهْرِکُمْ نََفَحاتٌ فَتَعَرَّضُوا لَها لَعَلَّهُ اَن یصیبَکُمْ نَفْحَةٌ مِنْها فَلا تَشْقَوْنَ ))(بحار الانوار، ج‏71، ص‏221-).

در ایام زندگی شما نسیم‌های روح‌بخش ربوبی می‌وزد پس مواظب باشید آنها را از دست ندهید و خودتان را در مسیر آنها قرار دهید باشد که نسیمی به شما برخورَد و تیره روز نشوید).«ان لله فی ایام دهرکم نفحات الا فترصدوا لها (همان، ج‏77، ص‏168) ; درایام زندگی شما نسیمهای الهی می وزد و مترصد این لحظه ‏ها باشید [و از آنها هوشیارانه بهره برداری کنید]).

گذشت داشته باشید تا خدا از شما بگذرد اینهمه کینه به دل نگیرید… اثرش انسان سازه…. اگر درقبال بدی بدی کردید و درقبال خوبی خوبی که هنر نیست… هنر خوبی کردن در برابر بدی و گذشت از بدیهاست.…. اینطور ” حُر” ساخته می شود …. در کربلای جبهه ها هم شاگرد پاکباز سیدالشهداء ،چمران عزیز بر قلبها فرماندهی میکرد و اینطور آقارضا یک “حُر” شد…. و عاقبت بخیر…. البته بگویم همانطور که نخبه و آقازاده ای چون عمرسعد جذب سیدالشهداء (علیه السلام )نشد - و قابلیت و سعادت هدایت و همراهی با امام را نداشت -.

و بقول حضرت آیت الله مجتهدی “در کربلا داش مشتی ها رفتند به کمک امام حسین و شهید شدند .در زمان ما هم همینطور شد…. حُرّ شدن حریت جبلی و سجایای حُر مآبی و سعادت طینتی هم لارم دارد و یک جرقه برای …..

چمران

دو آیه در قرآن کریم است که در یکی از آن می فرماید: فرشتگان و حاملان عرش برای مومنان طلب مغفرت می کنند؛ و در دیگری می فرماید: ملائکة الله برای اهل زمین استغفار می کنند.

در آیه اول می فرماید: (الَّذِینَ یَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَمَنْ حَوْلَهُ یُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَیومنونَ بِهِ وَیَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِینَ آمَنُوا ) ؛ فرشتگانى كه حاملان عرشند و آنها كه پیرامون آنند، به ستایش پروردگارشان تسبیح مى‏گویند و به او ایمان دارند و براى مومنان آمرزش مى‏خواهند.

در آیه دوم می فرماید: (وَالْمَلَائِكَةُ یُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَیَسْتَغْفِرُونَ لِمَن فِی الْأَرْضِ أَلَا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ ) ؛ نزدیک است که آسمانها بر فراز یکدیگر در هم شکنند و فرشتگان به ستایش پروردگارشان تسبیح می گویند و برای ساکنان زمین آمرزش می طلبند ؛دآگاه باشید که خدا آمرزنده و مهربان است .

گفته اند: جمع این دو آیه چنین است که هم آنجا که خدا فرمود: فرشتگان حاملان عرش برای مومنان طلب مغفرت می کنند؛ و هم آنجا که می فرماید: برای اهل زمین استغفار می کنند مراد، مؤمنان هستند؛ زیرا فرشتگانْ غیر مومن را نمی بینند، غیر مؤمن تاریک است.
هر خانه ای را که فرشته می بیند برای اهل آن خانه طلب مغفرت می کند. خانه ای که در آن دین حاکم است، روشن است ؛ لذا فرشتگان آن را می بینند و برای اهل آن طلب مغفرت می کنند. کافر چون تاریک است، فرشته او را نمی بیند. خدا هم روز قیامت آنان را نمی نگرد. (ولا یکلّمهم الله یوم القیمة) (ولا یکلّمهم الله ولا ینظر إلیهم یوم القیمة).اگر انسان توانست خانه و مرکز کار و محیط زیست خود را این چنین روشن کند، کم کم نیل او به مقام عالی آسان می شود. گرچه در ابتدا سخت است؛ امّا بعدها متوجه می شود که حرفهای باطل کم کم انسان را می رنجاند.

گاهی انسان مسائل عقلی و معارف را با گروهی در میان می گذارد، چهره آنان گرفته می شود؛ چون در ذایقه آنها تلخ است. امّا خود او از این کلمات لذت می برد، آنگاه اگر در جمعی بنشیند که همه اش گفتن و شنیدن و خندیدن و خنداندن است، رنج می برد. حال که انسان می تواند به هر نحو روح خود را تربیت کند، پس چرا او را از راه خوب پرورش ندهد؟ چرا روحش را به کارهای خوب عادت ندهد؟

کسی که به باطن قرآن رسید و آن را خوب تلاوت کرد، فضای منزلش نورانی خواهد شد.
حضرت عزرائیل (سلام الله علیه) شبانه روز پنج بار به هر خانه نگاه می کند، پیامبر فرمود:

«این پنج بار در اوقات پنجگانه نماز است تا ببیند آنها در موقع نماز چه می کنند. هر خانه که در آن به نماز، در پنج وقت خود اهمیت داده شود، حضرت عزرائیل شهادتین را تلقین صاحب آن خانه می کند.» باز در این زمینه رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:

«خانه هایتان را با خواندن قرآن روشن کنید. اگر عده ای با هم در محلی زندگی می کنند که نه آثار علمی دارند، و نه خدمتی به اسلام و مسلمین می کنند، آنجا دیگر خانه نیست؛ بلکه مقبره ای خانوادگی است که عده ای مرده در آنجا هستند.»

اگر اثری از این خانه برنخیزد، تبدیل به مقبره خانوادگی می شود. بگذارید از خانه شما به جامعه نور برسد. مانند یهودیها و مسیحیها نباشید که در خانه عبادت نمی کنند و فقط در کنیسه، آن هم در زمان مشخص؛ بلکه عبادتهای عمومی را در مسجد و عبادتهای خصوصی را در منزل انجام دهید.[1]

پی نوشت :
1.حکمت عبادات،حضرت آیت الله جوادی آملی، ص192