سناریوهای پس از اعدام شیخ نمر
کارشناسان و تحلیلگران از افشاگری های صورت گرفته درباره اختلاف موجود بین بن نایف و بن سلمان درباره پرونده اعدام شیخ نمر و تلاش هریک از طرف ها جهت بهره برداری از این پرونده در جهت منافع خود، دو سناریو را برای مرحله پس از شهادت شیخ نمر در عرصه داخل عربستان مطرح می کنند:
سناریو اول: ابراز قدرت بن نایف و تحکیم پایه های ولی عهدی
به اعتقاد این کارشناسان بن نایف صرف نظر از انتقام جویی شخصی و دشمنی که با شیخ نمر داشت، با اعدام وی به همراه 46 متهم دیگر که اغلب دارای سوابقی مبنی بر عضویت یا همکاری با القاعده و داعش را داشتند، تلاش کرد، خود را همچنان قدرتمند و خارج از دایره نفوذ و سیطره محمد بن سلمان نشان دهد که گفته می شود، زمام اداره امور کشور عملا دست اوست.
در واقع بن نایف با این اعدام ها و قدرتمند جلوه دادن خود، این پیام را به ملک سلمان و محمد بن سلمان داد که در صورت اقتضا می تواند، در برابر خواست و اراده سلطنتی قد علم کند و پادشاه عربستان و پسرش نمی توانند، وی را نادیده یا دست کم بگیرند.
پیام دیگر بن نایف از این اعدام ها به آمریکا و غرب بود که به او به عنوان مرد شماره یک مبارزه با تروریسم در عربستان نگاه می کنند. وی به این طریق تلاش کرد، به آمریکا و حامیان غربیش این پیام را بدهد که همچنان در عرصه مبارزه با تروریسم مورد ادعای سعودی رقیب بلامنازع است و قدرت را در این حوزه در دست دارد.
در چنین شرایطی دور از انتظار نیست، با توجه به نارضایتی های موجود در خاندان سعودی از پادشاهی سلمان، به خصوص عزل و نصب هایش پس از رسیدن به سلطنت و تلاش برای هموار کردن راه به قدرت رسیدن محمد بن سلمان، علیه پادشاه سعودی قیام کرده و با برکناری وی از قدرت، خود بر تخت سلطنت تکیه زند.
این سناریو در صورت همراهی آمریکا و غرب با بن نایف که نگاه مثبتی برای اداره امور عربستان به وی دارند و سوابق مبارزاتیش با تروریسم، خطری که هم اکنون غرب و آمریکا را به شدت تهدید می کند، دور از انتظار نیست که عملی شود.
سناریو دوم: استفاده بن سلمان از حربه اعدام شیخ نمر علیه بن نایف
اما در مقابل سناریو فوق، سناریو دیگری نیز مطرح است. در این سناریو تاکید شده که در صورت تشدید اعتراض های داخلی به خصوص از جانب شیعیان عربستان، بن سلمان حربه اعدام شیخ نمر را علیه بن نایف استفاده کند، به ویژه آنکه در افشاگری های جمال بن تاکید شده بود که بن سلمان مخالف اعدام شیخ نمر بوده است.
در چنین حالتی جانشین ولی عهد عربستان با یک تیر دو نشان خواهد زد. اول آنکه بن نایف را عامل اعدام شیخ نمر معرفی خواهد کرد و تیر خشم و غضب شیعیان عربستان را متوجه وی خواهد کرد و این کار دشواری برای بن سلمان نیست، به ویژه اگر به خاطر داشته باشیم که همه از دشمنی و خصومت بن نایف و پدرش با شیخ نمر و میل به انتقام جویی بن نایف از شیخ نمر مطلع و آگاه هستند.
در گام دوم، پس از آنکه تیرهای خشم و غضب مردم عربستان و شیعیان این کشور بن نایف را نشانه گرفتند، بن سلمان به بهانه آرام کردن افکار عمومی و فرونشاندن خشم مردم بن نایف از وزارت کشور و ولی عهدی برکنار کند و این اقدام بی شک نهایت آرزو و تمنای بن سلمان است که سودای تکیه زدن بر تخت سلطنت را در سر می پروراند.
در واقع با برکناری و عزل بن نایف از منصب ولی عهدی عربستان بن سلمان رسما و قانونا به سمت ولی عهدی عربستان منصوب خواهد شد و در چنین شرایطی دیگر مانعی در مسیر سلطنت وی نخواهد بود.
در این سناریو دور از انتظار نیست که بن سلمان برای تحقق خواسته اش جهت رسیدن به سلطنت به اعتراض های شیعیان دامن بزند و به هر وسیله و ترفندی برای تشدید و گسترش این اعتراض ها متوسل شود.
خلاصه سخن
تحرکاتی و تحولاتی که عرصه داخلی عربستان در روزهای آتی شاهد آن خواهد بود تا حدود زیادی تکلیف جنگ قدرت میان دو شاهزاده سعودی، «محمد بن نایف» و «محمد بن سلمان» را روشن خواهد کرد.