آفرينش جهان در نـهج البلاغه
?آفرينش جهان در نـهج البلاغه??????
مقدمه
كمتر انديشمندى درجهان است كه حضرت على(ع) را نشناسد. سخن گفتن درباب امام على(ع) كارى بس مشكل است. اما هر كسى ميتواند به اندزه ى درك و فهم خود او را بستايد. اين شخصيت بزرگ تربيت شده ى مكتب اسلام است. سخنان او نيز برگرفته از منبع وحى است بنا براين شكى در درستى سخنان او نيست. معانى و مفاهيم قرآن در عمق جان او رسوخ داشته و تمام علوم دنيا و آخرت را مى دانسته است. براى همين خود گفته است اگر پرده ها از ديدگان كنار رود هيچ به علم من افزوده نگردد.
نهج البلاغه كتابى است كه سخنان ارزشمند آن حضرت در قالب خطبه ها، نامه ها و سخنان قصار توسط مرحوم سيد رضي، گرداورى شده است.در اين كتاب حضرت على (ع) در زمينه هاى مختلف، از جمله در قسمتى از خطبه اول، در باره چگونگى خلقت جهان سخن گفته است. البته در خطبه نود و دويست و دو نيز اشاره كوتاه به جريان خلقت نموده است. اما خطبه اول مشروح تر بيان شده است.
تا كنون از خطبه ى اول در مورد آفرينش جهان تفاسير زيادى صورت گرفته است. اما اين تفاسير نتوانسته اند كه واقعيت سخنان على(ع) را بخوبى نشان دهند.چون چگونگى خلقت آسمان ها و زمين ارتباط تنگاتنگى با علم نجوم و فيزيك دارد. اما پيشرفت علم نجوم و ارائه نظريه هاى جديد و موفقيت نسبى آن ها قدرت ما را در درك سخنان آن حضرت زيادتر كرده است.
بشر در طول تاريخ هميشه تلاش كرده است تا بفهمد كه جهان چگونه بوجود آمده است .تا بدينوسيله بتواند در جهانى كه در آن زندگى مى كند به آن معنى و مفهوم ببخشد. براى همين نظريه هاى زيادى تا كنون عنوان شده است اين نظريه ها تلاش كرده اند، تا توضيح دهند كه جهان از چه وچگونه بوجود آمده است ؟ و چگونه در حال تداوم است؟ و چه قوانينى بر آن حاكم است؟ و بالاخره سرنوشت اين جهان چيست؟
در اين رابطه از نظريه هاى مهمى كه امروز بر جهان علم حكمفرمايى مى كنند، نظريه ى متعارف ا نفجار بزرگ است. و نظريه ى ديگر موسم به جهان تورّمى است. اين دو نظريه گرچه بسيارى از حوادث جهان را بادقت توضيح و تبيين مى كنند. اما از جهاتى دچار تناقضات و كاستى هايى هستند. كه هنوز براى آن ها پاسخى پيدا نشده است. سخنان حضرت على(ع) در باره ى خلقت جهان در نهج البلاغه گر چه منحصراً با نظريه انفجار بزرگ و مدل تورّمى جهان انطباق كامل ندارد، اما هر دو را در بر دارد. گويا اين دو نظريه گوشه اى از حقيقت را، نه همه آن را بيان دشته اند.
دقت و تأمل در سخنان حضرت على(ع) نشان ميدهد كه جهان دو انفجار گونه ى متفاوت را تجربه كرده است. انفجار نخست فضا و زمان و ماده را بوجود آورده است و انفجار دوم در ظرف فضا صورت گرفته و ماده را تحريك نموده است. سپس حباب ها بر خواسته و هفت آسمان را بوجود آورده اند. در پى چنين تو ضيحاتى خواننده ى محترم بايد بداند كه نويسنده در اين مجموعه تلاش نموده است كه با بهره گرفتن از منابع مختلف درك جديدى را از سخنان امام على(ع) در باره ى خلقت جهان كه در خطبه ى اول آمده است، ارائه دهد.
اين مجموعه در دو بخش تقديم شده است كه بخش اول پيش زمينه اى براى بهتر فهميدن بخش دوم است. براى همين بخش اول بطور خلاصه آورده شده است .اميد است كه اين نوشته دريچه اى باشد تا ما از طريق آن افق تازه اى را در باره ى خلقت جهان پيش روى خود ببينيم.