اصلح کیست؟
خصوصیات اصلح به طورخاص
علاوه براموری که برای رییس جمهوراصلح ذکرشدبایدیک رییس جمهورنمونه موارد زیر را دارا باشد:
خوش اخلاقی : محبت و مهر پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) به حدی است که قرآن مجید آن را منبعث از رحمت پروردگار به حساب آورده می فرماید : « فبما رحمه من الله لنت لهم و لو کنت فطا غلیظ القلب لانفضوا من حولک فاعف عنهم و استغفرلهم » از پرتو رحمت الهی در برابر آنها، نرم ( و مهربان ) شدی و اگر خشن و سنگ دل بودی، از اطراف تو پراکنده می شدند، بنابراین آنها را عفو کن و برای آنها طلب آمرزش نما.
تولی و تبری : عن رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) : دوستی در راه خدا و دشمنی در راه خدا تکلیف است.
مدارا : امیرالمومنین (علیه السلام) فرمود : « ثمره العقل مداراه الناس » ثمره ی عقل مدارا کردن با مردم است.
درخواست عمل در حد توان : امیرالمومنین علی (علیه السلام) می فرماید : اگر خواستی تو را اطاعت کنند، چیزی که مقدور باشد، طلب کن.
دوری از مخالفت : حضرت علی (علیه السلام) می فرمایند : مخالفت تصمیم گیری را نابود می کند.
شدت عمل در مواقع لازم : حضرت علی (علیه السلام) می فرمایند : شدت و سخت گیری را، با کمی نرمش درهم آمیز، در آنجا که مدارا کردن بهتر است، مدار کن ! اما آنجایی که جز با شدت عمل، کار از پیش نمی رود، شدت را به کار بند.
پرهیز از جزیی نگری : امیر المومنین علی (علیه السلام) می فرمایند :
« ان رایک لا یتسع لکل شیء ففرغه للمهم » رای و فکر تو گنجایش همه چیز را ندارد، پس او را برای پرداختن به امور مهم آزاد گذار.
استفاده از فرصت ها : امام علی (علیه السلام) می فرمایند : « و لا کل فرصه تصاب » هر فرصتی باز نمی گردد.
پرهیز از لجاجت : حضرت علی (علیه السلام) می فرمایند :
« اللجاج یفسد الرای » لجاجت، فکر و اندیشه انسان را فاسد می کند.
کنترل و نظارت :
امام رضا (علیه السلام) فرموده اند :
« پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) همواره هنگامی که لشگریان را برای جنگ اعزام می نمودند و به امیران اطمینان نداشتند، فردی مورد اعتماد به همراه او می فرستادند که از او به آن حضرت خبر برساند»
ارزیابی نیروها : حضرت علی (علیه السلام) می فرمایند : « افه الاعمال عجز العمال »آفت و بلای کارها ناتوانی کارگزاران است.
تشویق نیکوکاران : از امیرالمومنین علی (علیه السلام) نقل شده است :
« هرگز نباید افراد نیکوکار و بدکار در نظرت مساوی باشند، زیرا این کار سبب می شود که افراد نیکوکار در نیکی هایشان بی رغبت شوند و بدکاران در عمل بدشان تشویق گردند، و هر کدام از اینها را مطابق کارش پاداش ده. »
تنبیه خطاکاران : اگر یکی از آنها دست به خیانت زد و ماموران سری تو متفقاً چنین گزارشی را دادند، به همین مقدار از شهادت قناعت کن و او را زیر تازیانه ی کیفر بگیرد و به مقدار خیانتی که انجام داده، او را کیفر نما، سپس وی را در مقام خواری و مذلت بنشان و نشان خیانت را بر او بنه و گردن بند ننگ و تهمت را بر گردنش بیفکن و او را به جامعه معرفی کن.
عفو و گذشت : قرآن مجید می فرماید : « و منهم الذین یؤذون النبی و یقولون هو اذن
قل اذن خیرٍ لکم » از آنها کسانی هستند که پیامبر را آزار می دهند و میگویند او خوش باور و گوشی است بگو خوش باور بودن او به نفع شماست.
استفاده از تجربه _ مشورت کردن _در نظر داشتن رضایت الهی _ عدالت داشتن .
رسیدگی به مشکلات : رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند :
« همانا خداوند بندگان را در مورد آبرویشان مورد سوال قرار می دهد، همان گونه که در مورد اموالشان سوال می کند و می فرماید : ای بنده ی من ! به تو نعمت آبرو دادم، پس آیا با این آبرو مظلومی را کمک کردی ؟ و به فریاد غمگینی رسیدی ؟ »
دوری از خائین : امیرالمومنین علی (علیه السلام) می فرمایند :
« من خانه وزیره فسد تدبیره » هیچ گاه خود را در زمانی طولانی از رعیت پنهان مدار ! چرا که دور بودن زمامداران از چشم رعایا، موجب نوعی محدودیت و بی اطلاعی نسبت به امور مملکت است، و این چهره پنهان داشتن زمامداران، آگاهی آنها را از مسائل نهایی قطع می کند. در نتیجه بزرگ در نزد آنان کوچک، و کوچک بزرگ و کار نیک زشت و کار بد خوب و حق با باطل آمیخته می شود. اما اگر مدیر به شکلی دوستانه و مهرآمیز به محل کار افراد رفته، آنها را جمع کند و ساعتی با آنها نشسته، حرف ها و سخنان شان را بشنود، به حدی در روحیه ی کارکنان تاثیر مثبت می گذارد و دوستی و صمیمیت بین آنها حاکم می کند که قابل توصیف نیست »
دوست دارم رِییس جمهورمن...
اصلح باشد…
حضرت علی (علیه السلام) :
« هر که به کردار عده ای راضی باشد، مانند کسی است که همراه آنان کار را انجام داده باشد و هر کس به کردار باطلی دست زند او را دو گناه باشد، گناه انجام آن و گناه راضی بودن به آن ».
1-خصوصیات اصلح به طور عام
1-تخصص : یعنی توانایی و کارایی لازم را برای کاری که انتخاب شده است، دارا باشد.
2- تعهد : یعنی که از تقوای بالایی برخوردار بوده تا نسبت به اسلام و کشور تعهد لازم را داشته باشد.
2-خصوصیات اصلح به طور خاص
از دیدگاه قرآن و روایات ائمه (علیه السلام)
1 ـ سعه ی صدر : قال علی (علیه السلام) : ابزار ریاست سعه ی صدر است.
2 ـ حلم : قال علی (علیه السلام) ؛ بردباری مهمترین رکن ریاست است.
3 ـ متانت : قال علی (علیه السلام) : در هنگامی که نعمت ها به تو رو آرند، مغرور و خوشحال مشو.
4 ـ استقامت : قرآن مجید می فرماید :
« لتبلون فی اموالکم و انفسکم و لتسمعن من الذین اوتوا الکتاب من قبلکم و من الذین
اشرکوا أذی کثیراً و إن تصبروا و تتقوا فان ذلک من عزم الامور » ؛ به طور مسلم در اموال و نفوس خود آزمایش می شوید، و از آنها که پیش از شما کتاب [ آسمانی ] داده شدند [ یعنی یهود و همچنین ] از آنها که راه شرک پیش گرفتند، سخنان آزار دهنده و فراوان خواهید شنید، و اگر استقامت کنید و تقوا پیشه سازید، پس به درستی که آن از عزم امور است.
5 ـ صبر : حضرت علی (علیه السلام) می فرمایند ؛ صبر و پایداری بر هر کاری یاور است.
6 ـ تحمل افکار دیگران : قرآن مجید می فرمایند : « و لو شاء ربک لجعل الناس امه واحده و لا یزالون مختلفین » ؛ و اگر پروردگارت می خواست، همه ی مردم را امت واحد بدون هیچگونه اختلاف قرار می داد، ولی آنها همواره مختلف اند.
7 ـ هوشیاری : امیرالمومنین (علیه السلام) می فرمایند: از دلایل بقای دولت بیداری آگاهی و هوشیاری در حفظ و حراست امور می باشد.
8 ـ سعی و کوشش : امیرالمومنین (علیه السلام) می فرمایند:کسی که کوشش نکرد به مجد و عظمت نرسید.
9 ـ پشت کار : حضرت علی (علیه السلام) می فرمایند:[چیز ] کمی که مداوم باشد، بهتر از زیادی است که تداوم ندارد.
10 ـ شجاعت
11 ـ سخنوری : اهمیت سخن گفتن به حدی است که امیرالمومنین (علیه السلام) می فرمایند :
چه بسیار سخنانی که از تیر موثرترند.
12 ـ دشمن ستیزی : قرآن مجید می فرمایند :
« لا تجد قوماً یومنون بالله و الیوم الاخر یوادون من حاد الله و رسوله و لو کانوا آباء هم او ابناء هم او اخوانهم او عشیرتهم » ؛ قومی را نمی یابی که با داشتن ایمان، به خدا و روز قیامت، با دشمنان خدا و رسولش دوستی کنند، هر چند پدران، فرزندان، برادران و یا خویشاوندان آنان باشند.
13 ـ ایمان و عمل صالح : قرآن مجید می فرماید :
« ان الذین آمنوا و عملوا الصالحات سیجعل لهم الرحمن و داً »)؛ کسانی که ایمان آورده و عمل صالح انجام دهند، خداوند رحمان محبت آنها را در دلها می افکند.
14 ـ محبت داشتن : قرآن مجید می فرماید :
« لقد جاء کم من انفسکم عزیز علیه ما عنتم حریص علیکم بالمومنین روف رحیم »
رسولی از خود شما به سویتان آمد که رنج های شما بر او سخت، و بر هدایت شما اصرار دارد و نسبت به مومنین رئوف و مهربان است.