حضرت عبدالعظیم (ع)
حضرت عبدالعظیم (ع) فرزند عبدالله بن علی از نوادگان حضرت امام حسن مجتبی (ع) است و نسبش با چهار واسطه از ائمه اطهار به آن حضرت میرسد. پدرش عبدالله نام داشت و مادرش فاطمه.
ولادت با سعادت حضرت عبدالعظیم در سال ۱۷۳ هجری قمری در شهر مقدّس مدینه واقع شده است. ایشان در ۷۹ سال عمر با برکتشان حضور و امامت چهار امام معصوم یعنی امام موسی کاظم علیه السّلام، امام رضا علیه السّلام، امام محمّدتقی علیه السّلام و امام علیّ النّقی علیه السّلام را درک کردهاند.
حضرت سیدالکریم علیه السّلام از نوادگان امام حسن مجتبی علیه السّلام هستند و به سادات حسنی شهرت دارند. ایشان از دانشمندان شیعه و از راویان حدیث ائمّه اطهار (ع) و از چهرههای بارز و محبوب و مورد اعتماد نزد اهل بیت و پیروان آنان بود و در مسائل دین، آگاه بود و به معارف مذهبی و احکام قرآن شناخت و معرفتی وافر داشت.
ستایشهایی که ائمّه اطهار (ع) از او به عمل آورده اند، نشان دهنده شخصیّت علمی و مورد اعتماد اوست. حضرت امام هادی (ع) اشخاصی را که سؤال و مشکلی داشتند، راهنمایی میفرمودند که از حضرت عبدالعظیم الحسنی علیه السّلام بپرسند و او را از دوستان حقیقی خویش میشمردند.
در آثار علمای شیعه نیز تعریفها و ستایشهای عظیمی درباره او به چشم میخورد. آنان از او به عنوان عابد، زاهد، پرهیزکار، دارای اعتقاد نیک و صفای باطن و به عنوان محدّثی عالیمقام و بزرگ یاد کردهاند. در روایات متعدّدی نیز برای زیارت حضرت عبدالعظیم علیه السّلام، ثوابی همچون ثواب زیارت حضرت سیّد الشّهدا امام حسین علیه السّلام بیان شده است.
زمینههای مهاجرت حضرت عبدالعظیم علیه السّلام از مدینه به ری و سکونت در غربت را باید در اوضاع سیاسی و اجتماعی آن عصر جستجو کرد. خلفای عباسی نسبت به خاندان حضرت پیامبر (ص) و شیعیان ائمّه بسیار سختگیری میکردند. یکی از بدرفتارترین این خلفا متوکّل عباسی بود که خصومت شدیدی با اهل بیت علیهم السّلام داشت. تنها در دوره او چندین بار مزار حضرت امام حسین علیه السّلام در کربلا تخریب و با خاک یکسان شد.