ذکر جلی و ذکر خفی
✅ذکر جلی و ذکر خفی
#ذکر_جلی، همان ذکر زبانی یا لسانی یا لفظی است و عبارت است از جاری کردن اسماء و صفات مذکور بر زبان. یعنی جهراً و آشکارا تسبیح و تحمید خدا کند و اسماء و صفات او را یادآوری نماید.
و سالک باید بر الفاظ آن مداومت نماید و از جهت دفع خواطر مراقبه داشته باشد و این با حضور قلب میسّر خواهد بود.
منظور از ذکر زبانی، همان تذکّر قلب است و اگر تنها به زبان آید و قلب متذکّر نشود، آثار بسیار کم است.
از پیامبر (ص) نقل شده است که خداوند عزّوجلّ فرمود: «من با بنده ای هستم که مرا ذکر گوید و یاد کند و لبهایش با نام من حرکت کند؛ وَ تَحَرَّکْتَ بی شفتاهُ.»
امیرالمؤمنین (ع) فرمود: «خوش به حال نفسی که فرایض خداوندی را ادا کند … و لبهایش آهسته به ذکر خدا گویا باشد؛ همهمت بذکر ربّهم شفاههم»
امام سجّاد (ع) در «مناجاتِ الذّاکرین» بیان میدارد: «وَ مِنَ اَعْظَمِ النِّعَمِ عَلَیْنا جَرَیانُ ذِکْرِکَ عَلیَْ اَلْسِنَتِنا؛ از بزرگترین نعمتها بر ما این است که ذکر تو بر زبانهای ما جاری است.»
در مورد ذکر لفظی، اگرچه ذاکر مراتب و کمالات آنرا لحاظ نکند، حدّاقل یک عضو (زبان) مشغول میشود و از گناه باز میماند.
#ذکر_خفی یا همان ذکر قلبی، ذکری است که نیازی به تلفّظ زبان ندارد و ذهن و قلب، خود ذکر میگوید.
امام سجّاد (ع) در مناجاتِ الذّاکرین بیان میدارد: «وَ َْانِسْنا بِالذِّکْرِ الْخفی؛ مارا به ذکر خفی همدم ساز»
از حضرت استاد سیّد عبدالکریم کشمیری سؤال شد: آیا اذکار قلبی از لفظی بهتر است؟ در جواب فرمودند:
ذکر قلبی مراقبه اش از ذکر لفظی بیشتر است. لذا اثرش هم بیشتر است.
