راه‌های «عزیز شدن» در بین مردم
آیت‌الله‌العظمی مظاهری تبیین کرد:
? راه‌های «عزیز شدن» در بین مردم
حضرت آیت الله مظاهری، در ادامه سلسله مباحث اخلاقی و شرح چهل حدیث به تبیین راه های الفت بین مؤمنین و عزیز شدن در بین مردم پرداختند.
بحث این جلسه راجع به روایتی از امام صادق«سلام‌الله‌علیه» است که از قول امیرالمؤمنین«سلام‌الله‌علیه» فرموده‌اند:?
?«الْمُؤْمِنُ مَأْلُوفٌ وَ لَا خَيْرَ فِيمَنْ لَا يَأْلَفُ وَ لَا يُؤْلَفُ»
طبق این روایت شریف، مؤمن كسى است كه الفت مي‌گيرد و با او #الفت مي‌گيرند و در كسي كه الفت نمي‌گيرد و با او الفت گرفته نمي‌شود، خيرى نيست.
◽️به عبارت دیگر، مؤمن باید #جاذبه داشته باشد، مردم او را بپذیرند، چنانکه او هم باید مردم را بپذیرد. مؤمن باید حسّ #مردم‌داری داشته باشد، حسّ پذیرایی داشته باشد و قوّۀ جاذبۀ او بیش از قوّۀ دافعۀ او باشد. اگر کسی مردم‌پذیر نباشد یا مردم او را نپذیرند، مؤمن واقعی نیست، و اصلاً خیر ندارد.
◽️وقتی مردم‌پذیر شد، وقتی مردم او را پذیرفتند، آن وقت است که خیردار می‌شود، امربه‌معروف و نهی‌ازمنکرش کاربرد دارد، گفتار و کردارش #نفوذ دارد و حتّی می‌رسد به آنجا که مردم می‌خواهند در رفتار و گفتارشان، او را اسوه و الگوی خود قرار دهند
?قرآن کریم می‌فرماید: «إِنَّ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمنُ وُدًّا»
بر این اساس، کسی که از ایمان و تقوا برخوردار است، جاذبه دارد و محبّتش در دل‌ها ریخته می‌شود و حتماً خدا او را محبوب دل‌ها می‌کند
? نکتۀ اساسی در این مبحث آن است که حکومت بر دل‌ها، وابسته به مراعات #تقوای‌الهی است. و اگر کسی متّقی باشد، به طور ناخودآگاه این جاذبه پیدا می‌شود.
تقوا یعنی اهمیّت به واجبات مخصوصاً نماز، اهمیّت به مستحبّات مخصوصاً انس با قرآن و دعا و توسّل و خدمت به خلق خدا و مهم‌تر، اجتناب از گناه، چه صغیره و چه کبیره، خصوصاً اجتناب از حق‌النّاس.
➖البته باید تقوا حقیقی باشد و نمی‌شود مردم را با #تظاهر جذب کرد. اساساً همان‌‌طور که تقوا جاذبه دارد، تظاهر دافعه دارد، به تجربه نیز اثبات شده است.
?امام حسن مجتبی(ع):
?«وَ إِذَا أَرَدْتَ عِزّاً بِلَا عَشِيرَةٍ وَ هَيْبَةً بِلَا سُلْطَانٍ فَاخْرُجْ مِنْ ذُلِّ مَعْصِيَةِ اللَّهِ إِلَى عِزِّ طَاعَةِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَل»
اگر می‌خواهید حکومت بر دل‌ها پیدا کنید، اگر می‌خواهید از شخصیّت اجتماعی برخوردار گردید و عزیز باشید، بدون این که اطرافیان و خدمه‌ای داشته باشید، اگر می‌خواهید ابهت شما در دل‌ها باشد، بدون این که سلطنتی داشته باشید، باید تقوا را رعایت کنید.
◽️تقوا، باعث کسب شخصیّت و عزّت اجتماعی در میان مردم می‌شود و به انسان ابهت می‌بخشد. مثلاً کسانی که به خواندن نماز شب مداومت دارند، ولو از حیث ظاهری زیبارو نباشند، زیبایی خاصی در میان مردم دارند. در روایت می‌خوانیم که چهرۀ اهل نماز شب، نورانی و زیبا می‌شود.
◽️خواص باید در اجتماع ابهّت داشته باشند و کاری نکنند که ابهّت و عزّت آنها شکسته شود.
استاد بزرگوار ما آیت‌الله بروجردی«رحمت‌الله‌علیه» بعضی اوقات ما را نصیحت می‌کردند و می‌فرمودند: به‌دست‌آوردن شخصیّت لازم نیست، امّا از دست‌دادن شخصیّت حرام است. این همین خلاف مروّت است که فقها در فقه دارند؛ می‌گویند: عادل آن است که خلاف مروّت هم نداشته باشد. یعنی کاری نکند که شخصیّت او زیر سؤال برود.
◽️برای حفظ شخصیّت، علاوه بر رعایت تقوا و اجتناب از گناه، آداب اجتماعی نیز باید مراعات گردد. مثلاً قرآن کریم می‌فرماید: «وَ عِبادُ الرَّحْمنِ الَّذين يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْناً» یعنی باید خیلی با وقار راه برویم و خیلی با وقار نگاه کنیم.
◽️دروغ، غیبت و تهمت، ابهت انسان را از بین می‌برد. غیبت در جلسات، ولو غیبت سیاسی، برای شخصیّت انسان مضر است و کوبندگی زیادی دارد. از نظر گوینده ممکن است کوچک باشد، اما از نظر روان‌شناس‌ها و از نظر کوبندگی شخصیّت انسان خیلی بزرگ است.
قرآن می‌گوید مرگ برآن کسی که شایعه اختراع می‌کند، مرگ بر آن کسی که شایعه پخش می‌کند: «قُتِلَ الْخَرَّاصُونَ ، الَّذينَ هُمْ في غَمْرَةٍ ساهُونَ»
?خداوند متعال در حدیث قدسی می‌فرماید: «مَنْ أَهَانَ لِي وَلِيّاً فَقَدْ بَارَزَنِي بِالْمُحَارَبَة»
کسی که #توهین به دیگری کند، گناه آن جنگ با خداست. به خصوص توهین به کسی مثل همسر، که پناهی جز خدا ندارد.
