?معراج السعاده?
❄️عفو و بخشش و فضیلت آن
و از بعضى اخبار مستفاد مى‏شود كه غلظت و درشتخوئى باعث‏ سلب ايمان و دخول‏ جند شيطان مى‏گردد.
پس بر هر عاقلى واجب است كه نهايت احتراز را از آن بكند، و هر كارى كه‏مى‏خواهد بكند يا هر سخنى كه مى‏خواهد بگويد اول در آن فكر كند.و خود رامحافظت نمايد كه غلظت و بدخوئى از او صادر نشود.و فضيلت رفق را به ياد آورد وخود را بر آن بدارد تا ملكه او گردد.
و ضد اين صفت‏ خبيثه - چنانچه اشاره به آن شد - نرمى و هموارى، و رفق در اعمال‏ و اقوال است، و آن از صفات مؤمنان، و اخلاق نيكان است.از اين جهت‏ سيد رسل - صلى الله عليه و آله - فرمودند كه: «اگر رفق، چيزى مى‏بود كه ديده مى‏شد مى‏ديدى كه هيچ مخلوقى از آن نيكوتر نيست‏» . (36)
و فرمودند كه: «رفق و نرمى را به هيچ جا نگذاردند مگر آنكه زينت داد.و ازهيچ جا بر نداشتند مگر اينكه آن را معيوب كرد» . (37)
و نيز فرمودند كه: «خدا مهربان و صاحب رفق است و دوست دارد كسى را كه چنين‏باشد.و آنچه با رفق، به آدمى مى‏دهند با عنف و درشتى نمى‏دهند» . (38)
و باز از آن بزرگوار مروى است كه: «رفق و مهربانى مبارك و ميمون، و درشتى‏شوم است‏» . (39)
و در روايتى ديگر است كه: «هر كه رفق داشته باشد به هر چه اراده داشته باشدمى‏رسد» . (40)
و نيز از آن حضرت مروى است كه: «خدا هر خانواده‏اى را كه دوست‏بدارد، رفق وهموارى به ايشان عطا مى‏فرمايد» . (41)
و نيز از آن جناب مروى است كه: «هر كه را رفق و نرمى دادند خير دنيا و آخرت رابه او دادند و هر كه را از رفق محروم ساختند او را از خير دنيا و آخرت محروم‏كردند» . (42)
و فرمودند كه: «آيا مى‏دانيد كه كيست كه آتش جهنم بر او حرام است؟ هر نرم‏آسان به دلها نزديك‏» . (43)
امام كاظم - عليه السلام - فرمودند كه: «نصف عيش و زندگانى آدمى رفق و نرمى‏است‏» . (44)
و به تجربه رسيده و مكرر ملاحظه شده امورى كه با رفق و مدارا ساخته مى‏شودهرگز با خشونت و درشتى به انجام نمى‏رسد.و هر پادشاهى كه به لشكر و رعيت‏خودمهربان و نرم و هموار است امر مملكت او منتظم، و سلطنت او دوام مى‏نمايد.و هركدام درشتخوى و غليظ القلب هستند امرش مختل مى‏گردد و مردم از دور او پراكنده‏مى‏شوند، و به اندك وقتى ملك و دولتش بر باد مى‏رود.و همچنين ساير طبقات مردم از علما و امرا و صاحبان مناصب و ارباب معاملات و صنايع.
آرى:
به لطف و خلق توان كرد صيد اهل نظر
به بند و دام نگيرند مرغ دانا را