#علل_الشرایع
#علل_الشرایع
? علت وجوب صلاة
هشام بن حکم از خدمت امام صادق (علیه السلام) در خصوص علت وجوب صلاة سوال می پرسد و می گوید:
▫️«فَإِنَّ فِيهَا مَشْغَلَةً لِلنَّاسِ عَنْ حَوَائِجِهِمْ وَ مَتْعَبَةً لَهُمْ فِي أَبْدَانِهِمْ»؛
با اين كه اين عبادت مردم را از برآوردن نيازمندي هايشان مشغول نموده و بدن هايشان را به رنج مىاندازد، چطور حق تعالى آن را بر ايشان واجب كرده؟
▪️امام (علیه السلام) در پاسخ او می فرمایند:
«فِيهَا عِلَلٌ وَ ذَلِكَ أَنَّ النَّاسَ لَوْ تُرِكُوا بِغَيْرِ تَنْبِيهٍ وَ لَا تَذَكُّرٍ لِلنَّبِيِّ بِأَكْثَرَ مِنَ الْخَبَرِ الْأَوَّلِ وَ بَقَاءِ الْكِتَابِ فِي أَيْدِيهِمْ فَقَطْ، لَكَانُوا عَلَى مَا كَانَ عَلَيْهِ الْأَوَّلُونَ، فَإِنَّهُمْ قَدْ كَانُوا اتَّخَذُوا دِيناً وَ وَضَعُوا كُتُباً وَ دَعَوْا أُنَاساً إِلَى مَا هُمْ عَلَيْهِ وَ قَتَلُوهُمْ عَلَى ذَلِكَ، فَدَرَسَ أَمْرُهُمْ وَ ذَهَبَ حِينَ ذَهَبُوا. وَ أَرَادَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى أَنْ لَا يُنْسِيَهُمْ أَمْرَ مُحَمَّدٍ، فَفَرَضَ عَلَيْهِمُ الصَّلَاةَ يَذْكُرُونَهُ فِي كُلِّ يَوْمٍ خَمْسَ مَرَّاتٍ يُنَادُونَ بِاسْمِهِ وَ تَعَبَّدُوا بِالصَّلَاةِ وَ ذِكْرِ اللَّهِ لِكَيْلَا يَغْفُلُوا عَنْهُ وَ يَنْسَوْهُ فَيَنْدَرِسَ ذِكْرُه»؛
در آن اسرار و عللى است و توضيح آن اين است كه اگر مردم به حال خود واگذارده شده و هيچ تنبيه و تذكيرى از ناحيه نبى متوجه ايشان نمىشد و كتاب خدا صرفا در دستشان باقى مىماند، حالشان همچون حال مردمان اوّل مىگشت، چه آنكه آنها اگرچه دين را اخذ نموده و كتب را وضع و جعل كرده و مردمانى را هم به كيش و آيين خود فرا خوانده و احيانا با آنها به مقاتله نيز پرداختند، ولى پس از رفتن از اين دنيا اسمشان از يادها رفته و امرشان مندرس و كهنه گرديد، گويا اصلا ايشان در اين دنيا نبودهاند و خداوند تبارك و تعالى اراده كرد که دين و آيين و امر محمّد (صلّى اللَّه عليه و آله) فراموش نشود و بدين جهت بر امتش نماز را فرض و واجب قرار داد، در اين نماز هر روزه مردم پنج بار با صداى بلند اسم نامى پيامبر را برده و با انجام افعال نماز خدا را عبادت كرده و او را ياد مىنمايند و بدين ترتيب از آن حضرت غافل نشده و فراموشش نمىكنند و در نتيجه ذكرش مندرس و كهنه نمىگردد.
?وسائل الشيعة، ج۴، ص۹
?عبارت “فِيهَا عِلَلٌ” در پاسخ سائل، إشعار به این مطلب دارد که نمازی که صورت ظاهر دین است، بواطنی هم دارد و در این روایت به یک مورد از موارد آن اشاره شده که عبارتست از اینکه خداوند تبارك و تعالى اراده كرد که دين و آيين و امر محمّد (صلّى اللَّه عليه و آله) فراموش نشود و بدين جهت بر امتش نماز را فرض و واجب قرار داد و از طریق تذکر و زدودن غفلت، حفظ و بقای شریعت محمدی را جاویدان ساخت.