???

♨️سوال:

?فاطمه به چه معناست؟ و چرا پیامبر این اسم را برای دخترشان انتخاب نمودند؟

✍️پاسخ:

✅برخی از نام ها، همانند نام مقدس “فاطمه"؛ که خداوند آن را انتخاب نموده و به پیامبر(ص) الهام فرمود، باید با نام های دیگر متفاوت بوده و به نحوی، گوشه ای از ابعاد شخصیتی صاحب آن نام را در خود جای داده باشد. البته نیازی نیست که چنین نامی، منحصر در شخص مورد نظر بوده و سابقه قبلی نداشته و یا اینکه انتخاب آن برای دیگران ممنوع باشد.

نام فاطمه(س) از ریشه “فطم” به معنای کنده شدن و جدا شدن می آید[۱].

حال چرا دختر پیامبر(ص) بدین اسم، نامیده شد؟

روایات مختلفی در بررسی این موضوع وارد شده است و با وجود اینکه هر کدام از آنها به یک جنبه از دلایل می پردازد، ولی با مروری در همه آنها، تعارضی در مفاد آنها نمی یابیم، بلکه هر کدام از این روایات، به نوعی مکمل روایات دیگر می باشند. بر همین اساس، تعدادی از این روایات را جهت اطلاع نقل می نماییم:

الف: یونس بن ظبیان روایت می نماید که امام صادق(ع) از من پرسید: آیا میدانی که تفسیر فاطمه چیست؟ گفتم: مولای من! خودتان تفسیرش را بفرمایید. ایشان فرمودند: فاطمه(س) از هرگونه بدی و زشتی جدا شده بود (فطمت من الشر) و اگر مولی علی(ع) با او ازدواج نمی نمود، از ابتدای خلقت، هیچ شخص همتراز و صلاحیت داری برای ازدواج با او پیدا نمی شد.[۲]

ب: امام رضا(ع) به نقل از پدرانشان از پیامبر اکرم(ص) روایت می نمایند که ایشان فرمودند: به این دلیل اسم دخترم را “فاطمه” انتخاب نمودم، چون خداوند او و دوستانش را از آتش جهنم جدا نموده است[۳].

ج: امام باقر(ع) می فرمایند: زمانی که فاطمه(س) پا به دنیا گذاشت، خداوند به فرشته ای وحی نمود تا نام فاطمه را در زبان پیامبر(ص) جاری نماید، سپس خداوند، خطاب به فاطمه(س) فرمود که من تو را با علم و دانش پرورش داده و از هرگونه پلیدی جدا نمودم[۴]. و …

در پایان، باید بدانیم که دختر گرامی پیامبر(ص) که طبق نقل تمام مسلمانان؛ چه شیعه و چه اهل سنت؛ پاره ای از تن ایشان بوده و آزار و اذیت ایشان، همانند آزار پیامبر(ص) می باشد[۵]، سزاوار انتخاب نام مناسبی بوده، تا گوشه ای از شخصیت و ابعاد معنوی این بانوی بزرگوار، با کمک این نام، به جهانیان معرفی شود. بر همین اساس، معتقدیم که خداوند، این نام مبارک را برای ایشان برگزیده است.

پی نوشت:
[۱] - ابن منظور، لسان العرب، ج ۱۲، ص ۴۵۴.
[۲] - مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۴۳، ص ۱۰، باب ۲، روایت ۱، مؤسسة الوفاء، بیروت، ۱۴۰۴ ه ق.
[۳] - همان، ج ۴۳، ص ۱۲، روایت ۴.
[۴] - همان، ج ۴۳، ص ۱۳، روایت ۹.
[۵] - صحیح بخاری ، ج ۴ ، ص ۲۱۹، دار الفکر، بیروت، ۱۴۰۱ ه ق.