??هر روز تفسیـر کوتاه آیه به آیه،
از ابـتـدای قـــرآن

#تفسیــر_کـوتـاه
#ســوره_آل_عمــران
#صفحــه_۵۰

❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅

✨هوَ الَّذِى أَنزَلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ مِنْهُ ءَايَتٌ مُّحْكَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتَبِ وَ أُخَرُ مُتَشَبِهَاتٌ فَأَمَّا الَّذِينَ فِى قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَآءَ الْفِتْنَةِ وَابْتِغَآءَ تَأْوِيلِهِ وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِى الْعِلْمِ يَقُولُونَ ءَاَمَنَّا بِهِ كُلٌّ مِّنْ عِنْدِ رَبِّنَا وَ مَا يَذَّكَّرُ إِلَّآ أُوْلُواْ الْأَلْبَابِ{۷}

او كسى است كه این كتاب را بر تو نازل كرد. بخشى از آن، آیات محكم روشن و صریح است كه اصل و اساس این كتاب را تشكیل می‌دهد.
و هرگونه ابهامى در آیات دیگر، با مراجعه به این محكمات روشن می‌شود و بخشى از آن، آیات متشابه است كه احتمالات مختلفى در معناى آیه می‌رود، ولى با توجه به آیات محكم، تفسیر آنها روشن می‌شود. امّا كسانى كه در دل‌هایشان انحراف است، به جهت ایجاد فتنه و گمراه كردن مردم و نیز به جهت تفسیر آیه به دلخواه خود، به سراغ آیات متشابه می‌روند، در حالى كه تفسیر این آیات را جز خداوند و راسخان در علم نمی‌دانند.
آنان كه می‌گویند: ما به آن ایمان آورده‌ایم همهٔ آیات از طرف پروردگار ماست خواه محكم باشد یا متشابه و جز خردمندان پند نگیرند.(۷)

❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅

⬅️ در این آیه، چند سؤال مطرح است:

ســ❓ــؤال:
قرآن در یكجا همهٔ آیات خود را محكم دانسته و فرموده: «كتاب اُحكِمَت آیاته»
و در جاى دیگر همه را متشابه دانسته و فرموده: «كتاباً مُتِشابِهاً»
ولى در این آیه بعضى را محكم
و بعضى را متشابه معرّفى نموده است
مسأله چیست؟

☑️ پـاســخ:
آنجا كه فرمود: تمام آیاتِ قرآن محكم است، یعنى سخن سست و بى اساس در هیچ آیه‌اى نیست

و آنجا كه فرمود: همهٔ آیات متشابه هستند، یعنى سیستم و آهنگ آیات قرآن، هماهنگ، یكنواخت و شبیه بهم است.

⤵️ اما با این حال از نظر فهم مردم،
همهٔ آیات یكسان نیستند:

⇦بعضى صریح و روشن و همه كس فهم،
⇦ولى بعضى داراى معانى بلند و پیچیده‌اند كه همین امر موجب شبهه و اشتباه آنان می‌گردد.

ســ❓ـؤال:
چرا در قرآن آیات متشابه به كار رفته است؟

☑️ پـاســخ:
↫◄اوّلاً: وجود آیات متشابه
زمینهٔ فكر و تدّبر در آیات است.

↫◄ثانیاً: موجب رجوع مردم به رهبران آسمانى می‌شود. آرى، اگر همهٔ درس آسان باشد، شاگرد احساس نیاز به استاد نمی‌كند.

↫◄ثالثاً: متشابهات وسیلهٔ آزمایش مردم است. گروهى كژاندیش، از لابلاى آنها به سراغ اهداف شوم خود می‌روند
و گروهى اندیشمند، به فرموده امام رضا علیه‌السلام با مراجعه به محكمات، معناى صحیح آیات را كشف مى نمایند.

ســ❓ــؤال:
نمونه آیات متشابه كدام است؟

☑️ پـاســخ:
در قرآن می‌خوانیم: «الى ربّها ناظرة»

در قیامت، چشمها به پروردگارشان می‌نگرند چون عقل سلیم، جسم بودن را براى خداوند محال می‌داند

و در آیات دیگر قرآن نیز می‌خوانیم
«لاتدركه الابصار»
چشمها او را درك نمی‌كنند

↫◄لذا می‌فهمیم كه مراد از نگاه به پروردگار
نگاه به لطف و پاداش او در قیامت است.

↫◄همچنین مراد از «دست خدا»
در آیهٔ «یدالله فوق ایدیهم» قدرت اوست

چنانكه در فارسى نیز می‌گوئیم:
فلانى در فلان شهر یا اداره دست دارد، یعنى قدرت دارد.
وگرنه خداوند كه جسم نیست تا دست و پا داشته باشد

? قرآن نیز می‌فرماید:
«لَیسَ كَمِثلِهِ شىء» او همانندى ندارد.

⬅️ این گونه آیات، سبب انحراف ساده اندیشانى شده كه به آیات دیگر توجّه ندارند
و از مفسّران واقعى یعنى اهلبیت پیامبر علیهم السلام جدا افتاده‌اند و شاید به جهت همین خطرات باشد كه قرآن، خود به ما سفارش نموده است هنگام قرائت قرآن از شرّ شیطان به خداوند پناه ببرید.
«فَاِذا قَرأت القُرآن فَاستَعِذ بِاللهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم»

ســ❓ــؤال:
تأویل قرآن به چه معناست؟

☑️ پـاســخ:
مراد از تأویل، اهداف و معارف و اسرار پشت پرده‌اى است كه بعد روشن می‌شود.

نظیر تعبیر خوابى كه حضرت یوسف دید و بعد روشن شد و یا اسرارى كه در شكستن كشتى توسط خضر و موسى بود كه بعد روشن شد.

⬅️ در روایات می‌خوانیم:
◽️آیات ناسخ، از محكمات
◽️و آیات منسوخ از متشابهات قرآن است
◽️و ائمه معصومین علیهم السلام مصداق بارز راسخون در علم هستند

همچنان كه خروج كنندگان بر حاكم اسلامى، كج اندیشانى هستند كه به دنبال آیات متشابه می‌روند.

??حضرت على علیه‌السلام در نهج البلاغه از راسخان در علم ستایش می‌كند

آنان كه به عجز علمى خود اعتراف دارند و از تعمق در چیزى كه ضرورتى ندارد دست باز می‌دارند.

? تفسیر نور