مقدم داشتن همسر بر خود
وقتی زن و مرد به عقد یکدیگر در آمدند خداوند محبت آن دو را به دل یکدیگر می اندازد . گویی یک روح در دو بدن می شوند . و از این پس، برای گرم تر کردن کانون خانواده به نکات فراوانی می بایست توجه شود . از جمله آن ها ایثار و از خودگذشتگی است; به این معنا که برای تامین و تداوم سعادت خانواده، دیگری را بر خود مقدم داشته، برخی از حقوق خود را نادیده بگیرد .
در یکی از روزها، صبحگاهان امام علی( علیه السلام) به همسر عزیزش فرموند:
فاطمه جان! آیا غذایی داری تا از گرسنگی بیرون آیم؟
فاطمه (علیهاالسلام) پاسخ داد: نه. به خدایی که پدرم را به نبوت و شما را به امامت برگزید سوگند، دو روز است که در منزل غذایی کافی نداریم، آن چه بود به شما و فرزندانم دادم و خود از غذای اندک موجود، استفاده نکردم .
امام( علیه السلام) با تاسف فرمود: فاطمه جان! چرا به من اطلاع ندادی تا به دنبال تهیه غذا بروم؟
فاطمه (علیهاالسلام ) فرمود: «یا ابا الحسن انی لاستحیی من الهی ان اکلف نفسک ما لا تقدر علیه؛ ای اباالحسن! من از پروردگار خود حیا می کنم که چیزی را که تو بر آن توان و قدرت نداری، از تو درخواست نمایم .» (۱)
تقسیم کار
یکی از عوامل شادابی و تکامل خانواده ها تعیین حدود مسؤولیت افراد در خانواده است . البته، تعیین این مسؤولیت ها بنا بر شایستگی ها و توانمندی هایی است که خداوند در انسان به ودیعه نهاده است . با تقسیم کار، عدالت اجتماعی در محیط خانواده سعادت می آفریند و زن را از دخالت در اموری که سزاوار نیست باز میدارد .
روشن است در مواردی خروج زن از خانه ضرورت پیدا می کند. مثل مواردی که آن بانوی بزرگوار برای دفاع از حقوق غصب شده خود و شوهرش به مسجد یا دارالخلافه رفت و یا امور ضروری دیگر. و در آنچه از آن مذمت شد، بیرون رفتن های غیر ضروری دختران و زنان است که قطعا پیامد های ناگواری به دنبال خواهد داشت.
امام باقر( علیه السلام) فرموند:
«حضرت فاطمه (علیها السلام) کارهای منزل را با حضرت علی علیه السلام اینگونه تقسیم کردند: خمیر کردن رد و تمیز کردن و جارب زدن منزل به عهده فاطمه باشد(سلام الله علیها) و کارهای بیرون منزل از قبیل جمع آوری هیزم و مواد اولیه غذایی را علی (علیه السلام) انجام دهد» .
در این باره امام صادق (علیه السلام )فرموند:
«این تقسیم کار با اشاره رسول خدا (صلی الله علیه وآله) انجام گرفت، آنگاه که رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمود: کارهای داخل منزل را فاطمه و کارهای بیرون منزل را علی انجام دهد .
حضرت زهرا (علیها السلام )با خوشحالی فرموند:
«فلا یعلم ما داخلنی من السرور الا الله باکفائی رسول الله تحمل رقاب الرجال ؛ جز خدا کسی نمی داند که از این تقسیم کار تا چه اندازه خوشحال شدم; زیرا رسول خدا مرا از انجام کارهایی که مربوط به مردان است بازداشت .» (1)
و شاید خوشحالی آن حضرت از این جهت بود که از برخورد با نامحرم به دور خواهد ماند، چه این‌که کار کردن غیر ضروری زنان و اختلاط زنان با مردان با روح تقوا بیگانه است .
در روایتی دیگر آن حضرت در پاسخ پدر بزرگوارشان که پرسیده بود: در کدام لحظه زن به خداوند نزدیکتر است؟ فرموند: «ادنی ما تکون من ربها ان تلزم قعر بیتها . . .؛ نزدیکترین حالات زن به خداوند زمانی است که در خانه خود می ماند .» (2)
رعایت ادب و احترام نسبت به همسر
در روایتی آمده است آن حضرت ملاک و معیار ارزشمندی انسان را در مهربانی با همسر و نرمی با دیگران ذکر کرده است:
«بهترین شما کسی است که در برخورد با مردم نرم تر و مهربان تر باشد و ارزشمندترین مردم کسانی هستند که با زنان خود مهربان و بخشنده اند .» (1)
و آنگاه که میخواهد شدت علاقه و وفاداری خود را به شوهر مظلومش ابراز نماید می فرماید:
«علی جان! جانم فدای تو، و جان و روح من سپر بلاهای جان تو، ای اباالحسن! همواره با تو خواهم بود، اگر تو در خیر و نیکی به سر میبری با تو خواهم زیست و یا اگر در سختی و بلاها گرفتار شدی باز هم با تو خواهم بود .»(3)
به خلاف عشقهای ظاهری و دروغین، که تنها در هنگام عافیت و شادی ابراز می‌شود، نه در هنگام مشکلات و ناراحتیها .
پی نوشت:
1) وسایل الشیعه، ج ۱۴
۲) بحار الانوار، ج ۳۷، ص ۱۴۷
1) نهج الحیاه، ص 157
