«در دنیای امروز، مسکن الگوی خاصی پیدا کرده است؛ در مدل‌های جدید آپارتمانی، هرکس واحد مجزایی دارد و معاشرت‌های قدیمی و روابط ارحام، کم فروغ شده و روابط اقشار، انضباط درستی ندارد.

در سبک قدیم، خانواده‌ها بزرگ و عشیره‌ای بودند و یک پدر با فرزندانش در یک خانه زندگی می‌کردند و فرهنگ معاشرت خاصی در آنجا حاکم بود و اخلاق خاصی بین ارحام شکل می‌گرفت. در خانه‌های قدیمی که هنوز هم در بعضی شهرها وجود دارد، غیر از اینکه دارای بخش‌های اندرونی و بیرونی بودند، درب آنها دوکوبه، یکی مخصوص آقایان و دیگری مخصوص بانوان داشت که معلوم می‌شد آن کسی که درب خانه را می‌زند زن است یا مرد و چه کسی باید پشت در به استقبال برود، یعنی نوعش انضباط و دقت در مواجهه اقشار وجود داشت و ارزش و اخلاقی خاصی رعایت می‌شد.

در معماری هم دو سبک وجود دارد:

معماری برون‌گرا و معماری درون‌گرا. در معماری درون‌گرا مناسبات معماری به گونه‌ای تنظیم می‌شود که روابط انسان هم تحت تاثیر آن تنظیم می‌شود. در معماری درون‌گرا رابطه اقشار محدود مِی‌شود و مراعات روابط عفیفانه بین زن و مرد آسان است و اگر کسی بخواهد در چنین خانه‌ای عفیف نباشد باید خیلی زحمت بکشد و آبروی خود را به خطر بیندازد و بی‌عفتی کند! ولی در معماری جدید و برون‌گرا که ساختمان (open) بنا می‌کنند، پنجره‌ها به گونه‌ای است که از بیرون به داخل خانه اشراف وجود دارد؛ در داخل خانه هم آشپزخانه باز است و در سالن پذیرایی این خانه محرم و نامحرم رفت و آمد می‌کنند؛ در این حال، بستر بی‌عفتی فراهم می‌شود؛ یعنی رعایت حجاب و عفت برای بانوی خانه که می‌خواهد پذیرایی کند، دشوار می‌شود».

پی نوشت:

استاد سیدمحمّدمهدی میرباقری (کتابک سبک زندگی)

وقتی به مصائب حضرت زینب (سلام الله علیها) فکر می کنم که پاره تن داد و نخ معجر نداد به شیعه بودن خود شک می کنم، دختران سرزمین من هم تن می دهند و هم خود معجر، چه برسد به نخ معجر را …. فرازی از خطبه حضرت زینب (سلام الله علیها) در مجلس یزید:

«امن العدل یا بن الطلقا تخدیرک حرائرک و امائک و سوقک بنات رسول الله سبایا قد هتک ستورهن و ابدیت وجوهن تحدوبهن الاعدا من بلد و یستشرفهن اهل المناهل و المناقل و یتصفح وجوههن القریب و البعید والدنی و الشریف لیس معهن من حماتهن حمی و الا من رجالهن ولیوکیف ترتجی مراقبه ابن من لفظ فوه اکباد الازکیا و نبت لحمه بدما الشهدا و کیف یستبطی بغضنا اهل البیت من نظرالینا بالشنف و الشنان و الاحن والاضغان ثم تقول غیر متاثم و لا مستغطم”.لا هلوو استهلوا فرحا ثم قالوا یا یزید لاتشل». (۱) آیا از طریق عدالت است که ای پسر آزاد شدگان که (زنان و کنیزان خود را در پس پرده داری و دختران رسول خدا را چون اسیران شهر به شهر بگردانی همانا پرده وحشت و حرمت ایشان را هتک کردی و ایشان را از پرده بر آوردی و در منازل و مناهل به همراهی دشمنان کوچ دادی و مطمع نظر هر نزدیک و دور و وضیع و شریف ساختی در حالتی که از مردمان و پرستاران ایشان کسی با ایشان کسی با ایشان نبود) و چگونه امید می رود که نگهبانی ما کند کسی که جگر آزادگان را جویده و از دهان بیفکند و گوشتش به خون شهیدان بروید و نمو کند و کنایه از آنکه از فرزند هند جگر خواره چه توقع باید داشت و چه بهره توان یافت و چگونه درنگ خواهد کرد و در دشمنی ما اهل بیت کسی که بغض و کینه ما را از بدر و احد در دل دارد و همیشه به نظر دشمنی ما را نظر کرده است پس بدون آنکه جرم و جریرتی بر خود دانی و بی آنکه امری عظیم شماری شعری بدین شناعت می خوانید.

دقت و تامل در مفاد جملات فوق با توجه به جغرافیای بیان آن نشان می دهد که تا چه حد حضرت زینب کبری  (سلام الله علیها) به مساله حجاب اهمیت می دهند که بزرگترین اشکال و بی حرمتی که از طرف خاندان بنی امیه و حکومت فاسق یزید بر اهل بیت روا داشته، به نظر حضرتش همین هتک حجاب و به کوچه ها و خیابان ها کشیده شدن حرم اهل بیت معرفی می‌ شود. چرا حجاب؟ حجاب تنها یادگار حضرت زهراست. حجاب در آیات «وَقُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَ یَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَی جُیُوبِهِنَّ وَ لَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاء بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاء بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِی إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِی أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَکَتْ أَیْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِینَ غَیْرِ أُوْلِی الْإِرْبَهِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِینَ لَمْ یَظْهَرُوا عَلَی عَوْرَاتِ النِّسَاء وَ لَا یَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِیُعْلَمَ مَا یُخْفِینَ مِن زِینَتِهِنَّ وَ تُوبُوا إِلَی اللَّهِ جَمِیعًا أَیُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ» نور، و به زنان با ایمان بگو دیدگان خود را [از هر نامحرمی] فرو بندند و پاکدامنی ورزند و زیورهای خود را آشکار نگردانند مگر آنچه که طبعا از آن پیداست و باید روسری خود را بر سینه خویش [فرو] اندازند و زیورهایشان را جز برای شوهرانشان یا پدرانشان یا پدران شوهرانشان یا پسرانشان یا پسران شوهرانشان یا برادرانشان یا پسران برادرانشان یا پسران خواهرانشان یا زنان {همکیش} خود یا کنیزانشان یا خدمتکاران مرد که [از زن] بی نیازند یا کودکانی که بر عورت های زنان وقوف حاصل نکرده اند آشکار نکنند و پاهای خود را [به گونه ای به زمین] نکوبند تا آنچه از زینتشان نهفته می دارند معلوم گردد ای مؤمنان همگی [از مرد و زن] به درگاه خدا توبه کنید امید که رستگار شوید}.

مرحوم مجلسی به نقل از «قرب الإسناد» از سندی بن محمّد از ابوالبختری از امام صادق علیه السلام از پدرش امام باقر علیه السلام روایت کرده است: {علی و فاطمه از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) تقاضا کردند تا برنامه زندگیشان را بر ایشان تعیین کند؛ پس پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم خدمت درون خانه را به عهده فاطمه علیها السلام گذاشت و کارهای خارج از منزل را به علی علیه السلام سپرد؛ پس فاطمه گفت: میزان خوشحالی و شادمانی مرا کسی جز خداوند نمی داند؛ زیرا رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم مرا از تحمل معامله با مردان رها و بی نیاز کرد}…

ای کاش مردان سرزمین من هم این شیوه رسول الله را ادامه می دادند و زنان و دختران خود را در محیط های مردانه که مملو از بی حیایی و گناه است روانه کار نمی کردند… خطابم به مغازه داران و فروشگاه های گرامی است؛ از فروشنده خانم به عنوان سلاح خود استفاده نکنید و آنها را جلوی دید مردان نیندازید، به آنها لباس فرم های زننده ندهید که جلب توجه شود. از پوشش خانم فروشنده برای فروش بیشتر خود و جذب مشتریان بیشتر استفاده نکنید؛ چراکه شما حیای زنان را می فروشید نه اجناس مغازه خود را… و بیشتر تاسف می خورم برای آن خانواده ای که که دختران خود را به خاطر پول روانه چنین مکان هایی می کنند، آنانی که با دستان خود حیای دخترشان را می ریزند تا بدان جایی که هر چه جلوتر می رویم نمود بی عفتی را در بی حجابی می بینیم…..

[۱]: منبع :ابن طاووس، علی بن موسی بن جعفر، الملهوف علی قتلی الطفوف، تهران، درالاسوه، چ دوم، ۷۵، ص

توصیه مهم شان به زائران اربعین حسینی این است:

از لوازم این زیارت آن است که زائر علاوه بر یادآوری جان فشانی های امام حسین(علیه السلام) در راه خداوند متعال، تعالیم دین حنیف از جمله نماز، حجاب، اصلاح، گذشت، بردباری و ادب و قوانین آمد و شد و دیگر مفاهیم پسندیده را رعایت نماید تا زیارتش گامی در مسیر تربیت نفس برای پذیرش این امور و تثبیت آثار آن تا زیارت های بعدی باشد. چنین است که شرکت در این مراسم به منزله حضور در مجالس تعلیم و تربیت امام(علیه السلام) خواهد شد.

پس بر زائران است که در مسیر خویش، ذکر خدای متعال را بسیار بگویند و در هر گام و هر عمل خود اخلاص را در نظر داشته باشند و بدانند که خداوند متعال نعمتی همتای اخلاصِ در عقیده و گفتار و رفتار را به کسی عنایت نفرموده است و عمل تهی از اخلاص، با پایان زندگی دنیوی تمام می شود؛ در حالی که عمل مخلصانه، هم در این دنیا و هم پس از آن، جاودان و مبارک خواهد ماند. خدا را خدا را در رعایت پوشش و حجاب!

که از مهم ترین چیزهایی است که اهل بیت حتی در سخت ترین شرایط کربلا به آن توجه داشته و خود والاترین الگوی آن بوده اند. ایشان به اندازه آزاری که از هتک حرمت خود دیدند، از هیچ رفتار دشمن آزرده نشدند. لذا بر همه زائران و به ویژه بر بانوان زائر فرض است که شرایط عفاف را در رفتار و نوع پوشش و ظاهر خود حفظ نموده و از هر چه این امر را خدشه دار می کند (مانند پوشیدن لباس های تنگ و اختلاط های زشت و استفاده از زیورآلات ناروا) بپرهیزند؛ بلکه سزاوار است که به منظور منزّه نگه داشتن این مراسم مقدّس از شائبه های ناپسند، تا حد امکان، بالاترین مراتب عفاف را رعایت نمایند

منبع:

(تحفه الزائر)

 اسلام به معنای واقعی زن را تکریم کرده است. اگر روی نقش مادر و حرمت مادر در درون خانواده تکیه میکند، یا روی نقش زن و تأثیر زن و حقوق زن و وظایف و محدودیت‌های زن در داخل خانواده تکیه میکند، به‌هیچ‌وجه به معنای این نیست که زن را از شرکت در مسائل اجتماعی و دخالت در مبارزات و فعالیت‌های عمومی مردم منع کند. عده‌ا یی بد و یا کج فهمیدند؛ یک عده‌ی مغرض هم از این کج‌فهمی استفاده کردند؛ کأنّه یا باید زن، مادر خوب و همسر خوبی باشد یا باید در تلاش‌ها و فعالیت‌های اجتماعی شرکت کند؛ قضیه این‌طوری نیست؛ هم باید مادرِ خوب و همسر خوبی باشد، هم در فعالیت اجتماعی شرکت کند.فاطمه‌ی زهرا و زینب کبری (سلام‌اللَّه‌علیهما) مظهر جمع بین شؤون مختلف بودند.

زینب کبری دارای شخصیت چند بُعدی است؛ دانا و خبیر و دارای معرفت والا و یک انسان برجسته است که هر کس با آن بزرگوار مواجه میشود، در مقابل عظمتِ دانایی و روحی و معرفت او احساس خضوع میکند.
شاید مهمترین بُعدی که شخصیت زن مسلمان میتواند آن را در مقابل چشم همه قرار دهد تأثیری که از اسلام پذیرفته این بُعد است. شخصیت زن اسلامی به برکت ایمان و دل سپردن به رحمت و عظمت الهی، آن‌چنان سعه و عظمتی پیدا میکند که حوادث بزرگ در مقابل او، حقیر و ناچیز میشود. در زندگی زینب کبری، این بُعد از همه بارزتر و برجسته‌تر است. حادثه‌ای مثل روز عاشورا نمیتواند زینب کبری را خرد کند.1

روسری قرمز

یادم هست (وقتی در لبنان بود) در یکی از سفرهایی که به روستاها میرفت، همراهش بودم. داخل ماشین هدیه ای به من داد. اولین هدیه اش به من بود و هنوز ازدواج نکرده بودیم. خیلی خوشحال شدم و همانجا باز کردم. دیدم روسری است. یک روسری قرمز با گل های درشت. من جا خوردم، اما او لبخند زد و به شیرینی گفت: «بچه ها دوست دارند شما را با روسری ببینند.»

از آن وقت روسری گذاشتم و مانده. من میدانستم که بچه ها به مصطفی حمله میکنند که چرا شما خانمی را که حجاب ندارد می آوری موسسه؟!
میگفت: «ایشان خیلی خوبند، این طور که شما فکر میکنید نیست. به خاطر شما می آیند موسسه و میخواهند از شما یاد بگیرند. ان شاءالله خودمان بهش یاد میدهیم.»
نگفت این حجابش درست نیست، مثل ما نیست، فامیل و اقوامش آنچنانی اند؛ این ها خیلی روی من تاثیر گذاشت. او مرا مثل یک بچه کوچک قدم به قدم جلو برد و به اسلام آورد.????2

منبع:

1-رهبر انقلاب؛ ۸۴/۳/۲۵

2-نیمه پنهان ماه ۱، شهید چمران به روایت همسر شهید، ص ۱۷و 18