اسماء و صفات ثبوتیه الهی از دیدگاه معتزله و نقد آن
پژوهشگر:ام البنین نظری
استاد راهنما:خانم ملکوتی خواه
تحقيق پاياني سطح دو (كارشناسي)
حوزه حضرت نرجس خاتون- سلام الله علیها-
شهـرستان: برخـوار
بهار 1392
چکیده مطالب
توحید مهم ترین مبحث کلامی است که مورد قبول همه ی مسلمین می باشد که خود دارای اقسامی چون توحید ذاتی، صفاتی و افعالی است. توحید صفاتی یکی از مباحث مهم از اقسام توحید می باشد که از دیرباز مورد توجه متکلمین قرار گرفته است. متکلمین اسلامی که به سه گروه اشاعره، معتزله و شیعه( یا امامیه) تقسیم می شوند. در این زمینه عقاید متفاوتی دارند اشاعره معتقدند که صفات الهی مانند ذات او قدیم می باشند که این نظر با توجه به محال بودن تعدد قدما- واجب الموجد- مردود است. در این زمینه معتزلین کلامی با توجه به روششان که منحصر در عقل بوده و به دور از هر بهره گیری از سنت می باشد معتقدند که ذات الهی متصف به صفات شده و ذات نایب صفات می گردد.
در مقابل این دو گروه فرقه ی سوم قرار دارد که هم از سنت و هم از عقل بهره جسته و در این زمینه معتقد است که ذات الهی عین صفات است. سعی این نوشتار بر این است که به تبیین و تحلیل نظر معتزله درباره ی توحید صفاتی پرداخته و معایب آن را مطرح نماید که لازمه ی آن تبیین صفات ثبوتیه خداوند به طور خاص می باشد و در نهایت معلوم می گردد که صرف عقل پاسخگویی سؤالات در این زمینه نخواهد بود و دیدگاه فرقه ی امامیه از صفات ثبوتیه با توجه به عقل و نقل، به ثواب نزدیکتر است.
واژگاه کلیدی: اسم، صفت، صفات ثبوتیه، معتزله.
تهیه گزارش از موسسه نورالانوار
هدف: مدرسه حضرت نرجس خاتون (سلام الله علیها) دولت آباد اصفهان با هدف ترویج فرهنگ پژوهش درمدارس وشناسایی طلاب پژوهشگر ونویسنده،درطی بازدید ازموسسه تحقیقاتی نوالانوار درتاریخ 30/1/96 به معرفی این موسسه وپژوهشگر برترقرآنی آن پرداخت.
مقدمه:
در این گزارش به معرفی نویسنده و پژوهشگر برتر قرآن و مدیر موسسه نورالانوار واقع در استان اصفهان، خیابان ادیب جهت آشنایی طلاب پژوهشگر پرداخته می شود:
1-لطفا خودتان را معرفی کنید.از تحصیلاتتان بگویید و اینکه الان به چه کاری مشغول هستید؟
اکرم جمشیدیان هستم .تحصیلات سطح 2 را در سال 1379-1374 سپری کردم و در سال 1390 در رشته تفسیر قرآن وارد مقطع کارشناسی ارشد ( سطح 3) شدم و در سال 1392 با موفقیت آن را به پایان رساندم و هم اکنون مدیریت موسسه نورالانوار و شعبات آن را برعهده دارم و با مجموعه خیرین، اداره ارشاد و سازمان تبلیغات … همکاری دارم.
2- شما نویسندگی را از چه سالی وچطور شروع کردید؟
نکته مهم در نویسندگی من این است که تاقبل از سال 1374 همیشه این حس در وجود من بودکه در قرآن کریم چه نوشته شده است و دارای چه پیامی می باشد.و در طول دوران کودکی با این حس همیشه قرآن را باز می کردم و ترجمه آیات را مطالعه می کردم اما زمانی که برای تدریس به حوزه علمیه وارد شدم،و با تدرس قرآن و تفسیر متوجه شدم که منبع لغات خوب و روانی در دسترسمردم نیست با این هدف از سال 1381همراه باتدریس لغات، آن را یادداشت و جمع آوری می کردم که ماحصل این کار تالیف کتاب گلواژه های وحی و چاپ آن در پنج دوره بوده است.
3-انگیزه اصلی شما برای پرداختن به نویسندگی چه بود؟
ورود به لایه های قرآن، حتی برای دختران دبیرستانی برای آنکه ترجمه قرآن را یادبگیرند.
4-مشوقان اصلی شما در این امر چه کسانی بودند؟
مشوق اصلی من خدا، امام زمان(عجل الله)، قرآن ودعاهای پدر وهمسر بوده اند.
5-بزرگترین موفقیت شما در این سال های تدریس چه بوده است؟
تالیف کتاب گلواژه های وحی در سال های گذشته و هم اکنون نیز در حال نوشتن کتاب گلواژه های معلم هستم.
6-فکر می کنید رمز موفقیت شما چه بوده است؟
پشتکار ،جدیت، قرآن کریم وتوسل به ائمه معصومین(علیهم السلام).
7-توانایی های کلیدی شما چیست؟
توسل،پشتکار و جدی گرفتن مسئله.
8-چه تجربه خاصی در امر پژوهشگری داریدکه برای دیگران مفید باشد؟
نکته مهم جدیت ومداومت در کار و نیز مدیریت زمان.
9-تاثیر حفظ قرآن برروحیه واخلاق خود را تا چه حد می دانید؟
حفظ بنده در حیطه حفظ موضوعی است که مسلما تاثیر فوق العاده ای دارد.
10-آیا تا به حال در مسابقات شرکت کرده اید؟چه رتبه یا رتبه هایی کسب کرده اید؟
بله. بسیار زیادو لوح تقدیر های بسیاری را کسب نموده ام.
11-نقطه ضعف و قوت در امر پژوهشگری برای یک زن چیست؟
نقطه ضعف اینکه بعضی ها خیلی زود خسته می شوندونقطه قوت اینکه سؤال در ذهن یک پزوهشگر شکل می گیرد و به دنبال جواب آن می گرددودر نهایت به پزوهشگری می پردازد.
12-فعالیت های مرکز خود(موسسه نورالانوار) را بیان کنید؟
آموزش روخوانی قرآن، آموزش تجوید،آموزش احکام ، آموزش صوت و لحن ،تفسیر المیزان ،تفسیر موضوعی ،تفسیر تطبیقی شیعه وسنی ،تربیت مربی ، کارگاه های مهندسی ذهن.
13- هم اکنون در زمینه قرآنی چه فعالیتی دارید؟
کتاب گل واژه های معلم را در دست تهیه دارم و هرآنچه را که یک معلم قرآن بابستی بداند در این کتاب آوردیم.
14-بهترین خاطره ای که از دوران زندگیتان دارید چیست؟
روزی به قم به قصد زیارت حضرت معصومه (سلام الله علیها) رفتم همان طور که در حرم بودم حسی به سراغم آمد که باید به سر قبر علامه طباطبایی در سمت آقایان بروم.با خادم آنجا صحبت کردم و با مخالفت آنها روبه رو شدم.اماآنقدر اصرار کردم تا بالاخره اجازه دادند.سر قبر علامه که رسیدم چشمم به نوشته روی قبر افتاد و حالم دگرگون شد.روی قبر نوشته بود صاحب تفسیر المیزان.اصلا نمی توانستم جلوی اشک هایم رابگیرم.با خودم گفتم خدایا تو به ایشان المیزان رادادی یک ذره از آن را هم به من که عاشق قرآنم بده.آنقدر حالم دگرگون شد که در حال برگشت به اصفهان برای نوشتن کتاب گل واژ ها برنامه ریزی می کردمواین همان استجابت دعایم سر قبر آن بزرگوار بود.
15- بزرگترین شکست شما در زندگی چه بوده است؟
من با تاخیر در انجام کارهایم به موانع و مشکلاتی مواجه شدم ولی اصلاً با شکستی مواجه نشدم. تلاش می کردم هرطور که هست جواب سوال هایم را پیدا کنم.
16-در پایان اگر مطلبی هست بیان بفرمایید؟
«علیکم به القرآن».روزانه مطلبی که مطالعه می کنید کلمه به کلمه و بامکث پیش برویدبه دنبال تحقیق بروید. آنگاه شیرینی و جذابیت قرآن را احساس می کنید.
و به عنوان نکته ی آخر بدانیدکه لذت بخش ترین مکان ها زیر گنبد امام حسین،کنار کعبه و قرآناست و این سه با هم متحد هستند و بالاترین چیزهایی است که خدا به همهی ما عطا کرده است.ان شاءالله قسمت همگی ما بشود.
آشنایی با عده در اسلام و پاسخ به برخی از شبهات
پژوهشگر:اعظم طغیانی
استاد راهنما:سر کارخانم ملکوتی خواه
مدرسه علمیه نرجس خاتون(سلام الله علیها)شهرستان دولت آباد
تحقیق پایانی سطح دو (کارشناسی)
زمستان 1392
چکیده
احکام مربوط به عده ی زنان در قوانین اسلامی متناسب با کرامت و ارزش انسانی زنان وضع و تشریع شده است. این تکلیف «عده» آثار فقهی و حقوقی فراوانی به دنبال دارد و گستره ی آن بسیاری از زنان جامعه را شامل می شود، لذا شناخت دقیق این مساله و تشخیص محدوده ی زمانی آن نسبت به حالات و وضعیت های مختلف زنان از اهمیت بسزایی برخوردار است، به ویژه این که امروزه با پیشرفت دانش پزشکی و امکان اخراج رحم و مجهز بودن به دستگاه های پیشرفته برای تشخیص جنین در رحم، سؤالات فراوان و پاسخ داده نشده، در این زمینه وجود دارد.
هدف از این نوشتار بررسی عده و اقسام آن و پاسخ گوئی به برخی شبهات مربوطه به آن، واقعیت های موجود در جامعه همراه با کاوش، جهت دریافت نظرات فقهی مناسب وقانع کننده، و همچنین ارائه ی راه کارهای دینی برای حل معضلات ومشکلات اخلاقی بر اساس نیازهای مشروع وحقوقی می باشد.
از جمله یافته های این تحقیق می توان گفت که یکی از فلسفه های عده روشن شدن وضع زن از نظر بارداریست ولی این مسئله فلسفه های متعددی دارد ومنحصر به انعقاد فرزند نیست، بنابراین در مواردی که شرع بیان نموده، زن باید طبق نص صریح وحی الهی، قرآن عده نگه دارد. بسیاری از مسائل در شرع الهی واجب شده است، که از نظر عقلی حکمت های آن برای ما روشن نمی باشد، و پیشرفت علم و تکنولوژی نتوانسته، توجیهی برای عوض شدن حکم الهی باشد، در این موارد باید به لحاظ تعبدی حکم شارع پذیرفته شود.
کلید واژه ها: انحلال زوجیت، حکم، عده، نفقه زوجه.
دسترسی به نسخه pdf
حیا در کلام علی (علیه السلام) با تکیه بر نهج البلاغه
پژوهشگر:طیبه داوری
استاد راهنما:سر کارخانم میریان
تحقیق پایانی سطح دو (کارشناسی)
مدرسه علمیه نرجس خاتون(سلام الله علیها)شهرستان اصفهان
پاییز 1393
چکیده
این پژوهش به موضوع حیا در کلام علی (علیه السلام) با تکیه بر نهج البلاغه می پردازد.
حیا در کلام امیرالمومنین (علیه السلام) ، داراى جایگاه و اهمیت خاصى است و رابطه تنگاتنگى با زهد، عفت، تقوا، قناعت و ديگر مکارم اخلاقی دارد. رعايت حيا در حوزه های مختلف، سلامت فرد و جامعه را تضمین می کند و ارزشهاى متعالى انسانى را ارتقاءمی بخشد.
امروزه با گسترش روابط بشرى و تشكيل دهكده جهانى، ميزان آسيب پذيرى افراد، بيشتر شده است، لذا بايد اصول و قواعدى براى حفظ اينگونه روابط در نظر گرفت. بهترين ضامن اجرايى براى مقرّرات دينى، شرم و حياست كه نقش پيشگيرى و هدايت جامعه و كنترل و بهينهسازى روابط را دارد. بر اين اساس، بحث از آن، ضرورى به نظر مىرسد.
وجه ديگر ضرورت بحث از حيا، برداشت نادرست بعضى مردم از اين مقوله ارزشمند و عدم تمايز حياى پسنديده از حياى ناپسند و روى آوردن به صفت كمرويى است كه مشكلاتى را براى آنان به وجود آورده است. پس لازم است معناى واقعى حيا، مرز حيا با خجالت و به تعبيری، حياى ممدوح و حياى مذموم تبيين شود و با توجه به عوامل ظهور حیا، موانع آن و آثار مترتب بر آن، گامی مؤثر در مسیر زندگی حقیقی برداشته شود.
از جمله یافته های تحقیق عبارت است از اینکه عوامل ظهور حیا عقل، ایمان، اعتقاد به علم الهی، ترس از خدا و موانع ظهور حیا از جمله: جهل، عدم تکرار، شکسته شدن حرمت، شرب خمر، پرحرفی و معصيت خدا است. آزادی و کرامت، ادب، عفت و پاكدامنى، برطرف شدن عیوب، ایمنی در روز قیامت و پاکی از گناهان را مهم ترین آثار این صفت می توان برشمرد.
کلید واژه ها: حیا، زهد، تقوا، ورع.
دسترسی به فایل pdf در پیوست زیر:
رجعت از دیدگاه اهل سنت
محقق:صفورا غفوری
استاد راهنما:سرکارخانم مرضيه تاج الدین
تحقيق پاياني سطح دو (كارشناسي)
مدرسه علميه حضرت نرجس خاتون- سلام الله علیه-شهـرستان: بـرخـوار
پاییز 1392
چکیده :
پژوهش حاضر به بررسي رجعت از ديدگاه اهل سنت كه يكي از مباحث ديرينه معارف اسلامي است و آيات و روايات فراواني را به خود اختصاص داده است مي پردازد. تأثير رجعت در تحولات آينده ي جهان و بازگشت شخصيت هاي مهم و تأثيرگذار تاريخ كه به ايمان و كفرخالص، دست يافته اند، رجعت را درصدر مسائل مهم عصر ظهور و پس از آن قرار داده است. روز رجعت روز شكوه، پيروزي و حاكميت مؤمنانِ ناب و عذاب و ذلت كساني است كه به كفر خالص رسيده اند. آنها به دنيا باز مي گردند تا با حضورشان يكي از مهم ترين برنامه هاي پاياني عالم، بر صفحه زمين به اجراء درآيد و رستاخيزي به گستره ي جمعيت آنان در پيش چشمان مردم عصر ظهور شكل گيرد.
رجعت برخلاف جايگاه مهم خود و اشتياق فراواني كه به مطالعه آن درميان اهل ايمان وجود دارد، كمتر مورد بررسي محققانه قرار گرفته و تاكنون از فصل بندي مناسب و ارتباط و انسجام لازم در مطالب مربوط برخوردار نبوده است.
مخالفان شيعه به دليل عقيده به رجعت، پيروان اهل بيت- عليهم السلام- را مورد حملات شديد قرار داده و به كفر و غلو متهم كرده اند. رساله حاضر با موشكافي مفهوم رجعت، به بررسي دقيق خاستگاه و ابعاد مختلف آن مي پردازد و با بيان ادله دوطرف (منكران و معتقدان به رجعت) حقيقت مطلب را روشن مي كند و علل و ادله منكران اين مسئله اعتقادي را مورد نقد و بررسي قرار مي دهد.
كليد واژه ها: رجعت، اهل سنت، شيعه.
دسترسی به فایل pdf در پیوست زیر:
سیری بر توصیه های تربیتی حدیث عنوان بصری
پژوهشگر:صفورا رفیعی زاده
استاد راهنما:سرکار خانم طائبی
مدرسه علمیه نرجس خاتون(سلام الله علیها)شهرستان برخوار
تحقیق پایانی سطح دو (کارشناسی)
بهار 1395
چکیده
آشنایی با حدیث عنوان بصری که می توان آن را عصاره و شالوده دین نام نهاد، دستور العملی ارزشمند برای پیروان طریق ائمه (علیهم السلام) است تا با درک مفاهیم و عمل به محتوای آن از هواهای نفسانی پیراسته شوند و به علم و معرفت حقیقی دست یابند. این تحقیق به بیان این مساله می پردازد که این دستور العمل بازگو کننده چه مطالبی است.
در حقیقت حدیث حاضر داستان مردی است که از علوم متداول زمان خود بهره مند شده و می خواست تا از علوم ائمه (علیهم السلام) نیز برخوردار شود، ولی با این حقیقت مواجه شد که علم حقیقی، از طریق آموختن حاصل شدنی نیست، بلکه نوری است که خداوند بر قلب انسان اشراق می کند و سرّ نائل شدن به آن را باید در حقیقت عبودیت جست و جو کرد.
به بیان دیگر روایت عنوان بصری، سفارش امام جعفر صادق (علیه السلام) به علاقه مندان سیر و سلوک إلی الله، است که به حق از سلاله پاک حضرت رسول مکرم اسلام (صلی الله علیه وآله وسلم) و حضرت صدیقه زهرا سلام الله علیهاست و دستوری بسیار کارساز و اساسی که مشتمل بر نکات بینشی – باوری از جمله مطیع خدا بودن، تربیت و مباحث علمی و نکات رفتاری– عملی از جمله عبادت و بندگی خدا، عبودیّت نه عبادت، عبودیت بستر کسب همهی کمالات، واگذاری کارها به خداوند، حلم، انفاق در راه خدا، انفاق و تواضع و فروتنی می باشد.
بنابراین هدف از این پژوهش این است که تمام نکات تربیتی این حدیث بررسی شود تا سالکان طریق الهی بتوانند با کمک گرفتن از آن که جزء آموزه های ائمه ی اطهار (علیهم السلام) است به سعادت دنیوی و اخروی نائل شوند.
کلیدواژه: حدیث عنوان بصری، عنوان بصری، تربیت، امام صادق (علیه السلام).
دسترسی به فایل pdf در پیوست زیر: