صفات الهی در نهج البلاغه
پژوهشگر مریم معینی
استاد راهنما حجت الاسلام و المسلمین سید ابوالفضل حسینی
تحقیق پایانی سطح دو (کارشناسی)مدرسه علمیه نرجس خاتون (سلام الله علیها)شهرستان اصفهان
تابستان1393
چكيده
بی تردید توصیف خداوند از زبان معصومین (علیه السلام) کامل ترین شناخت از ذات و صفات الهی را به دست می دهد. با مراجعه به فرمایشات حضرت علی (علیه السلام) در نهج البلاغه و توصیف حضرت از ذات و صفات الهی این نتیجه حاصل می شود که حضرت برای خداوند متعال صفاتی را قائل هستند و برای اثبات این مطلب دلائلی را بیان می فرمایند.
در نهج البلاغه می توان دو دلیل اساسی برای اتصاف خداوند به صفات مخصوص یافت یکی دلیل وجوب وجود است یعنی آنکه واجب الوجود است در ذات در تمامی صفات کمالیه نیز باید واجب الوجود باشد و دلیل دوم دلیل اوصاف انسانی است. یعنی انسانی که مخلوق خداست صفاتی را داراست و این بدان معناست که اعطا کننده این صفات به انسان یعنی خداوند باید حتما همه آن صفات را به نحو کامل تر دارا باشد.
حضرت دو تقسیم عمده برای اوصاف الهی قائل است یکی تقسیم صفات به ثبوتیه و سلبیه و دیگری تقسیم به صفات ذات و صفات فعل.
از منظر نهج البلاغه کیفیت اتصاف ذات الهی به صفات ذاتیه ثبوتیه به نحو عینیت است و این با نحوه اتصاف دیگر موجودات که به صورت زائد بر ذات می باشد فاصله بسیار دارد. حضرت چند تفاوت اساسی میان صفات الهی و صفات بشری قائل است که می توان این تفاوت ها را تحت سه عنوان نقص و کمال و مثل و مانند نداشتن و نامحدود بودن صفات الهی بیان نمود.
کلید واژه: صفات ثبوتیه، صفات سلبیه، صفات ذات، صفات فعل، صفات الهی، نهج البلاغه.
دسترسی به فایل pdfدرپیوست زیر:
سخن چینی از منظر آیات و روایات
پژوهشگر :مهری حیدریان
استاد راهنما: سر کارخانم داوودی
مدرسه علمیه نرجس خاتون(سلام الله علیها) شهرستان اصفهان
تحقیق پایانی سطح دو (کارشناسی)
بهار 1392
چكيده
امروزه یکی از مشکلات و معضلات خانواده ها در جامعه ی ما تفرقه و عدم محبت به یکدیگر می باشد. متأسفانه بسیاری از افراد از روی غرض و منظور یا از روی جهل و پرگویی زمینه ی این تفرقه و جدایی را بین افراد فراهم ساخته اند. پس لازم است تا حقیقت سخن چینی، عوامل و اثرات سوء آن شناخته شده تا راه هایی برای درمان این بیماری روانی به دست آید.
سخن چینی یکی از موانع سیر انسان به سوی خداست و از گناهان کبیره است که مهم ترین زمینه های ایجاد این امر احساس حقارت، نفاق و دورویی، حسادت، پر گویی و هرزه گویی، و … می باشد. و از آنجائی که نمّامی و سخن چینی یکی از بیماری های اخلاقی بوده و از زشت ترین اعمال به کار می رود، مفاسد و زیان های خانمان سوز و مهلکی به دنبال دارد، پیامدهای شوم این صفت رذیله بسیار گسترده است و به دو بخش دنیوی و اخروی قابل تقسیم است که بعضی پیامدهای دنیوی؛ (عدم استجابت دعا، اختلاف و دشمنی و …) و پیامدهای اخروی (عذاب قبر، مسخ در محشر، عدم ورود به بهشت و …) می باشد.
همچنین از کلام وحی و فرامین معصومین (علیهم السلام) استفاده می شود که برخی علمی (تفکر در آیات و روایات و تدبر در عاقبت) و برخی عملی هستند و راهکارهای عملی نیز بعضی مانند تقویت ایمان و پرداختن به عیوب خود توسط خود سخن چین باید انجام شود و بعضی مانند عدم تصدیق سخن چین و عکی العمل منفی و … توسط مخاطبین سخن چین باید انجام شود تا کمکی باشد برای درمان این رذیله.
کلید واژه: سخن چینی، نمامی، سعایت.
دسترسی به فایلpdfدرپیوست زیر:
مأموریت پیامبران در قرآن با رویکرد رأفت و رحمت
پژوهشگر ملیحه طاهری
استاد راهنما سرکار خانم کاشانی
تحقیق پایانی سطح دو (کارشناسی)مدرسه علمیه نرجس خاتون(سلام الله علیها)شهرستان اصفهان
تابستان1393
چكيده
یکی از مواردی که در آیات و روایات بسیار مورد تمجید قرار گرفته مبحث مأموریت پیامبران با رویکرد رأفت و رحمت است که به واسطه این خُلق و خوی و طرز دعوت و تبلیغ پیامبران ، مردم به سوی خداوند، هدایت می شدند.
و مهم ترین روش پیامبران در راه هدایت از طریق رأفت و رحمت نسبت مردم بوده تا دلشان نرم شود و جذب به دین شوند.
به نظر می رسد این روش برای مردمی که به دور از عناد و لجاجت بودند کارآمدترین روش بوده است. و حتی پیامبران الهی آن قدر محبت شدیدی نسبت به امت خود داشتند که سالیان طولانی مردم را به دین دعوت می کردند و اذیت و آزارشان را تحمل می کردند و تا موقعی که امید به ایمان آوردنشان داشتند دعوت را ادامه می دادند.
سعی این تحقیق بر این است که به روش تحلیل به مطالب مصادیق دعوت پیامبران با رویکرد رافت و رحمت و آثار دعوت با رویکرد رافت و رحمت بپردازد. و به این سوال پاسخ دهد که رافت و رحمت چه آثاری در تبلیغ و هدایت مردم دارد.
روش رأفت و رحمت هم باعث جذب اکثریت می شود و هم ثبات و پایداری کسانی که جذب شده اند را بیشتر می کند. به خاطر همین خداوند در قرآن به پیامبران امر کرد که با گفتاری نرم مردم را دعوت کنند و با مردم با تواضع و خلق و خوی نیکو برخورد کنند.
واژگان کلیدی: بشارت، پیامبر، رأفت، رحمت، مدارا.
دسترسی به فایلpdfدرپیوست زیر:
علم و انواع آن در موجودات از دیدگاه اسلام
پژوهشگر مریم محمدی
استاد راهنما سر کارخانم ملکوتی خواه
تحقیق پایانی سطح دو (کارشناسی) مدرسه علمیه نرجس خاتون(سلام الله علیها) شهرستان اصفهان
تابستان1393
چكيده
یکی از مواردی که در آیات و روایات بسیار مورد تمجید قرار گرفته مبحث علم است که به واسطه دارا بودن آن انسان به عنوان اشرف مخلوقات لقب گرفته است.
ماهیت و چیستی علم در دیدگاه علوم تجربی و علوم عقلانی متفاوت است اما از نظر اسلامی که علم اساس همه ارزش هاست یک باطن یا حقیقت و یک ظاهر یا پوسته ای دارد که علوم دیگر دنیا اعم از اسلامی و غیر اسلامی پوسته آن بوده، اما حقیقت آن نوری است که در قلب انسان برای به سعادت رسیدن آن نهاده شده است.
خطری که امروزه بشر را تهدید می کند آن است که ظاهر و پوسته علم روز به روز رشد کرده ولی حقیقت و جوهره اصلی اش که رسیدن به سعادت بوده، را از دست داده است. از این رو ضروری است که علماء به تبیین و بررسی حقیقت و اقسام آن در موجودات هستی، از آن موجود مطلق محض گرفته تا موجود ضعیف مادی بررسی بپردازد، تا بداند در این نظام هستی در کدام مرتبه وجودی قرار گرفته و راه برای رسیدن به سعادت برایش چگونه میسر است.
از این رو سعی این تحقیق بر این است که به روش تحلیل مطالب حقیقت علم و جایگاه آن از دیدگاه اسلام و نه سایر علوم تجربی و تعقلی را بیان کرده و موجود بودن علم و اقسام آن را در موجودات مجرد (خدا، فرشتگان، نفس) و مادی بررسی کرد. و به این سوال پاسخ دهد که آیا در همه موجودات، عالم درازای علم هستند و یا اینکه علم فقط ممنحصر به موجود ذی شعور و صاحب اراده است.
كليدواژهها: علم، علم حقیقی، علم حضوری، علم حصولی، موجودات.
دسترسی به فایل pdfدرپیوست زیر:
بررسی پیامدهای غیبت در زندگی انسان از منظر اسلام
پژوهشگرمریم رفیعی
استاد راهنما سرکارخانم طائبی
تابستان 1393
چکیده
پژوهش حاضر بررسی پیامدهای غیبت در زندگی انسان از منظر اسلام است.
امروزه یکی از مشکلات و معضلات جامعه ما، غیبت و بدگوئی پشت سر دیگران است که هم عواقب سوء دنیوی را به همراه دارد و هم در آخرت پیامدهای زیانباری را گریبان گیر فرد می کند.
در این پژوهش به بیان این مسئله پرداخته شده است که منابع اسلامی، در کلام وحی و فرامین معصومین (علیهم السلام) به صراحت انسان را از ارتکاب به گناه غیبت نهی می کند و پیامدهای زیانبار آن را گوشزد می کند غیبت که یکی از لغزش های بزرگ زبان است و البته محدود به زبان هم نیست عبارت است از یاد کردن کسی در غیاب او به عیوبی که اگر بشنود از آن ناراحت و آزرده خاطر می شود. این عمل بر اساس مبانی دینی، به عنوان یک رفتار ناهنجار محسوب می شود که موجب بروز پیامدهای دنیوی و اخروی فراوانی می شود که عمده عوامل خطرناک آن در روایات بیان شده ریختن آبرو و شکستن حرمت افراد ایجاد عداوت و کینه، اشاعه زشتی ها، عذاب قبر، تأخیر در پاداش و تقدیم مجازات و … می باشد. این پژوهش با روش کتابخانه ای گردآوری شده است.
کلید واژه ها: عیب جویی، غیبت، تهمت، دروغ، پیامد ها، رذایل اخلاقی.
دسترسی بهpdfدرپیوست زیر:
برکت از دیدگاه آیات و روایات
پژوهشگرمریم اسدی دستجردی
استاد راهنما سر کارخانم داوودی
تحقیق پایانی سطح دو (کارشناسی)مدرسه علمیه نرجس خاتون(سلام الله علیها)شهرستان اصفهان
زمستان1392
چكيده
بشر همواره به دنبال یافتن عوامل و آثار رفتار خویش بوده و علاقمند است علت تفاوت ها را بداند از طرفی نظام هستی، نظام اسباب و مسببی است به طوریکه تمام ذرات آن با یکدیگر مرتبط هستند. زیباترین و شیواترین بیان در رابطه با علت و معلول ها در آیات قرآن و سخن پیشوایان دین آمده است
به همین دلیل برای شناخت برکت، در آیات و روایات اهل بیت (علیهم السلام) عوامل فراوانی را جهت جلوگیری از فقر و تنگدستی و گشایش رزق و روزی و برکت در زندگی برشمرده اند که اگرچه رابطه برخی از این عوامل با ثروت و فقر بر ما پوشیده است اما بی تردید گفتار معصومین (علیهم السلام) بهترین بیان در این رابطه است.
بنابراین با تحقیق و بررسی در کتب آیات و روایات مشخص شد که علاوه بر عوامل مادی، عوامل معنوی هم در بحث برکت تأثیر گذارند و در فرهنگ اسلامی عوامل معنوی برکت در کنار عوامل مادی آن قرار دارند چرا که روایات موجود از یک سو؛ تقوا، عبادت، طهارت، دعا، نماز، حج، استغفار و مانند این ها را مبادی و زمینه های ایجاد برکت و توسعه در زندگی معرفی می کنند و از سوی دیگر کشاورزی، دامپروری، تجارت و کار را پشتوانه و مایه ی برکت و توسعه می شناسند.
از طرفی دیگر نافرمانی از پروردگار عالم و سرپیچی از اوامر الهی، موجب سلب برکت از عمر و مال و زندگی می شود. و در حقیقت گناهان اخلاقی و فردی و اجتماعی فاجعه های دردناک و هستی سوز جامعه ی بشری هستند که باعث خشم و غضب خداوند و سلب برکت می گردند.
کلید واژه: برکت، برکت مادی، برکت معنوی.
دسترسی به فایلpdfدرپیوست زیر: